مسابقات ماراتن بزرگ جهان (The World Marathon Majors یا WMM) یه مجموعه ششتایی از بزرگترین و مشهورترین مسابقههای ماراتن جهانه که شامل این رقابتها میشه: ماراتن توکیو، ماراتن بوستون، ماراتن لندن، ماراتن برلین، ماراتن شیکاگو و ماراتن نیویورک. البته این سری رویدادها رو با توجه به سیاستهای سازمان برگزارکننده و حامی اصلی، یعنی شرکت دارویی ابوت آمریکا به صورت رسمی با نام ماراتنهای بزرگ جهانی ابوت (Abbott World Marathon Majors) یا شش ماراتن بزرگ ابوت هم میشناسیم.
برگزاری مسابقات ماراتن بزرگ جهان از سال ۲۰۰۶ به صورت یک سری رقابت قهرمانی برای دوندههای ماراتن و آماتور و افراد علاقهمند به این چالش ورزشی جذاب شروع شد. شرکت در شش مسابقه ماراتن بزرگ جهان برای همه دوندههای دنیا موفقیت چشمگیری به حساب میآد. اما یکی از پرافتخارترین لحظهها برای یه دونده بلندپرواز زمانیه که به باشگاه «ششستارههای» ماراتن وارد میشه؛ چنین دوندهای هر شش ماراتن بزرگ رو با موفقیت دویده و مدال پایان مسیر یا فینیشری رو از همه اونها دریافت کرده.
این مطلب مجله مونوپی برای شمایی نوشته شده که میخواین با صفر تا صد مسابقات ماراتن بزرگ جهان آشنا بشین.
فهرست مطالب
تاریخچه برگزاری شش ماراتن بزرگ جهان، جوایز و رویدادهای مهم
هرسال بیشتر از 800 مسابقه ماراتن در دنیا برگزار میشه، اما فقط به ۶ تا از اونها میگن: مسابقات ماراتن بزرگ جهان. در این رقابتهای معتبر و پرطرفدار، دوندههای حرفهای و آماتور ۴۲.۲ کیلومتر از مسافت بعضی از معروفترین جادهها و خیابونهای دنیا رو در کشورهای ژاپن (شهر توکیو)، ایالات متحده (شهرهای بوستون، شیکاگو و نیویورک)، انگلستان (شهر لندن) و آلمان (شهر برلین) میدوئن.
تاریخچه برگزاری سری شش ماراتن بزرگ جهان به سال ۲۰۰۶ برمیگرده. در اون زمان هر سری از این مسابقات، یه بازه تقویمی دوساله رو پوشش میداد و مثلاً برگزاری رقابتهای سال دوم سری ۲۰۰۷ با رقابتهای سال اول ۲۰۰۸ تداخل داشت.
از سال 2015، برگزارکنندههای شش ماراتن بزرگ جهان تصمیم گرفتن هر سری این مسابقات رو با رقابت در یکی از شش شهر شروع کنن و با مسابقه بعدی در همون شهر به پایان برسونن؛ مثلاً سری نهم (IX) مسابقات ماراتن بزرگ جهان، فوریه 2015 در ماراتن توکیو 2015 شروع شد و با ماراتن توکیو 2016 به پایان رسید. همین برنامه درمورد سریهای بعدی با ماراتن بوستون 2016 و ماراتن لندن 2017، برلین ۲۰۱۸ و شیکاگو ۲۰۱۹ ادامه پیدا کرد. البته در سال ۲۰۲۰ شیوع همهگیری کرونا باعث شد به جز ماراتن توکیو و لندن، رویدادهای چهار شهر دیگه لغو بشه.
در حاشیه جالبه بدونید ماراتن بوستون 2016 اولین رویداد از شش ماراتن بزرگ جهان بود که مردان و زنان ویلچرنشین تونستن در اون رقابت کنن.
رقابتهای شش ماراتن بزرگ جهان تا امروز شاهد شکسته شدن رکوردهای زیادی بوده؛ در سال 2019، بریجید کوسگی از کنیا مسیر ماراتن شیکاگو رو در ۲ ساعت و ۱۴ دقیقه و ۴ ثانیه دوید و رکود مسابقات جهانی زنان رو به نام خودش ثبت کرد؛ سه سال بعد در ماراتن برلین 2022، الیود کیپچوگ هموطن مشهور کوسگی، مسافت ۴۲.۲ کیلومتری رو در زمان 2:01:09 دوید و رکورد جهانی مردان رو شکست.
حامیان مالی و جوایز شش ماراتن بزرگ جهان
شرکت دارویی ابوت از سال 2015 حمایت مالی سری مسابقات ماراتن بزرگ جهان رو شروع کرد. دو سال بعد یک کمپانی خصوصی چینی به اسم دالیان واندا گروپ هم با هدف رشد و گسترش پیوسته رویدادهای ماراتن در سراسر جهان به حامی مالی اصلی اضافه شد.
جوایز مسابقات ماراتن بزرگ جهان تا پایان سری دهُم، در مجموع یک میلیون دلار برای قهرمان ماراتن مردان و زنان بود (یعنی هرکدوم ۵۰۰ هزار دلار). اما با شروع سری یازدهم از سال ۲۰۱۷، ساختار جوایز به این ترتیب اصلاح شد:
- قهرمان ماراتن مردان و زنان هرکدوم ۲۵۰ هزار دلار؛
- نفر دوم ۵۰ و نفر سوم 25 هزار دلار؛
- در رقابت دوندههای روی ویلچر، جایزه مقام اول مردان و زنان 50 هزار دلار، مقام دوم 25 هزار دلار و مقام سوم ۱۰ هزار دلار.
ممکنه با توضیحاتی که تا اینجای مطلب دادیم، تصور کرده باشین شش ماراتن بزرگ جهان فقط محل رقابت دوندههای حرفهای با تجربه سالها شرکت در مسابقات بینالمللی مختلف و مدالهای رنگارنگه؛ اما در این رویدادها از حضور همه علاقهمندان به دویدن، از جمله دوندههای تازهکار استقبال میشه. قدم اول اینه که با شرکت در کلاسهای آموزش دویدن مدرسه مونوپی آمادگی بدنی لازم رو به دست بیارین و استقامت خودتون رو تقویت کنین.
در ادامه هر کدوم از این شش ماراتن بزرگ جهان رو معرفی میکنیم.
ماراتن توکیو
ماراتن توکیو اولین بار در سال 2007 برگزار شد، اما تا سال 2012 جزء شش ماراتن بزرگ جهان نبود. بر اساس برنامه سنتی این سری رویداد، ماراتن توکیو در اولین یکشنبه ماه مارس برگزار میشه و اولین مسابقه سال تقویمی به حساب میآد.
مسیر ماراتن توکیو از مقابل ساختمان دولتی متروپولیتن در شینجوکو شروع میشه، در دل شهر شلوغ پیچ و تاب میخوره و بعد از دور زدنِ دوندهها به نیمه دوم همون مسیر اولیه برمیگرده. شرکتکنندههای ماراتن توکیو در مسیر رسیدن به خط پایان، منظرههای باشکوهی از جمله کاخ امپراتوری، برج توکیو و شهر باستانی آساکوسا رو تماشا میکنن و مسابقه ماراتن رو در مرکز نمایشگاه بینالمللی توکیو به پایان میرسونن.
اولین قهرمان ماراتن توکیو در بخش مردان، دانیل نجنگا (Daniel Njenga) از کنیا بود (سال 2007) و اولین زنی که به خط پایان این رقابت پرهیجان رسید، نییا هیتومی (Niiya Hitomi) از ژاپن بود.
ماراتن توکیو در آینه آمار
رکورد دوی با ویلچر زنان در سال ۲۰۲۰ با زمان ۱ ساعت و ۴۰ دقیقه برای کینا سوباسا از ژاپن ثبت شد و سوزوکی توموکی ژاپنی هم در اون سال با ۱ ساعت و ۲۱ دقیقه و ۵۲ ثانیه رکورد بخش مردان رو به نام خودش ثبت کرد. الیود کیپچوگ و بریجید کوسگی در ماراتن توکیو ۲۰۲۲ رکورد بخش مردان و زنان رو به اسم خودشون ثبت کردن. در سال ۲۰۲۳ تعداد کل شرکتکنندههایی که مسافت ماراتن توکیو رو دویدن به ۳۸ هزار نفر رسید.
ماراتن بوستون
ماراتن بوستون به روال سنتی در سومین دوشنبه ماه آوریل برگزار میشه که در تقویم ایالات متحده بهش میگن «روز میهنپرستان». ماراتن بوستون قدیمیترین ماراتن سالانه جهانه که برگزارکنندهها اون رو از مسابقه ماراتن در بازیهای المپیک آتن 1896 الهام گرفتن و یک سال بعد، اولین دورهش رو به راه انداختن.
ماراتن بوستون حدود ۷۰ سال مسابقهای انحصاری برای مردها به حساب میاومد، اما در سال 196۶ زنی به اسم روبرتا گیب (Roberta Gibb) این بازی نابرابر رو به هم زد و با سماجت در اون رقابت مردونه شرکت کرد. روبرتا مسیر ماراتن بوستون رو در ۳ ساعت و ۲۱ دقیقه و ۴۰ ثانیه به پایان رسوند و ۶ سال بعد زنان به طور رسمی مجاز به شرکت در این رویداد ورزشی جهانی شدن.
روبرتا گیب، اولین زنی که انحصار مردانه مسابقه ماراتن بوستون رو به هم زد.
مسیر ماراتن بوستون از پارک هاپکینتون استیت شروع میشه و از کنار چندین جاذبه محلی، از جمله برج ساعت اشلند (Ashland)، منطقه فرهنگی ناتیک و مجسمه جانی کلِی (Johnny kelley) میگذره؛ کلِی دونده افسانهای پرافتخاری بود که 61 بار در مسابقه ماراتن بوستون قهرمان شد و سال 2004 از دنیا رفت. خط پایان مسیر این مسابقه، میدان کوپلی (Copley) تعیین شده.
جانی کلی در کنار تندیس ساختهشده از خودش
ماراتن بوستون به زبان اعداد
- اولین برنده ماراتن بوستون در بخش مردان: جان جی. مک درموت از ایالات متحده سال 1897 با زمان 2:55:10؛
- اولین برنده رسمی مسابقه زنان: نینا کوسکیک از آمریکا (سال 1972)؛
- رکورد مردان: جفری موتای از کنیا، سال 2011 (2:03:02)؛
- رکورد زنان: بزونش دبا، اتیوپی، سال 2014 (2:19:59)؛
- رکورد دوی با ویلچر مردان: مارسل هوگ، سوئیس، سال 2017 (1:18:03)؛
- رکورد دوی با ویلچر زنان: مانوئلا اسکار، سوئیس، سال 2019 (1:34:19)؛
- رکورد جهانی مردان: سو یون بوک از کره جنوبی، سال 1947 (2:25:39)؛
- رکورد جهانی زنان: جوآن بنوا، ایالات متحده، سال 1983 (2:22:43)؛
- تعداد دوندههای سال 202۳: سی هزار نفر.
اگه دویدن در ماراتن بوستون جایی بین رؤیاهای شما داره، مثل روبرتا گیب باشین؛ کوتاه نیاین، به مدرسه مونوپی بیاین تا مربیهای باسابقه ما درست دویدن رو گامبهگام بهتون آموزش بدن و با تمرینهای تقویتی و اصلاحی، بدنتون رو برای شرکت در رقابتهایی مثل این ماراتن آماده کنن.
ماراتن بوستون
ماراتن لندن
ماراتن لندن که یکی از سریعترین رقابتهای دوی مسافت جهان به حساب میآد، اولین بار سال 1981 برگزار شد. ایده برگزاری مسابقه ماراتن لندن به کریس براشر (Chris Brasher) تعلق داشت که البته این فکر رو از ماراتن نیویورک 1979 الهام گرفته بود. براشر سال 1956 مدال طلای دوی سرعت 3000 متر رو در ملبورن به گردن انداخته بود.
دوندههای این رقابت پرهیجان، مسیر رو از سه نقطه مختلف از جمله بلکهیث شروع میکنن، در طول مسابقه مجموعهای از جاذبههای مشهور شهر لندن از جمله کشتی معروف کاتی سارک، مرتفعترین چرخوفلک اروپا یعنی چشم لندن، برج ساعت بیگ بن و حتی برج لندن رو میبینن و در نهایت در خیابان مشهور مال (The Mall) مقابل کاخ باکینگهام به خط پایان میرسن.
آمارخوانی از مارتن لندن
- مقام اول مشترک مردان برای دیک بیردزلی از ایالات متحده و اینگه سیمونسن نروژی در افتتاحیه ماراتن لندن (۱۹۸۱) با زمان 2:11:48؛
- مقام اول مسابقه زنان ۱۹۸۱ و ۱۹۸۲: جویس اسمیت از بریتانیا؛
- رکورد مردان: الیود کیپچوگ، 2019 (2:02:37)؛
- رکورد زنان: پائولا رادکلیف، بریتانیا، 2003 (2:15:25)؛
- رکورد دوی با ویلچر مردان: مارسل هوگ، سوئیس، 2021 (1:26:27)؛
- رکورد دوی با ویلچر زنان: مانوئلا اسکار از سوئیس، 2021 (1:39:52)؛
- رکورد جهانی مردان: خالد خانوشی، ایالات متحده آمریکا، 2002 (2:05:38)؛
- رکوردهای جهانی زنان در ماراتن لندن:
- مری کیتانی، کنیا، 2017 (2:17:01)؛
- پائولا رادکلیف، بریتانیا، 2005 (2:17:42)؛
- پائولا رادکلیف، بریتانیا، 2003 (2:15:25)؛
- اینگرید کریستیانسن، نروژ، 1985 (2:21:06)؛
- گرته ویتز، نروژ، 1983 (2:25:29)؛
- تعداد دوندگان ماراتن لندن 202۳: ۴۸ هزار نفر
ماراتن برلین
اگه براتون سؤال شده که سریعترین مسابقه از بین شش ماراتن بزرگ جهان کدومه، جوابتون اینجاس: ماراتن برلین.
ماراتن برلین هرسال در آخرین تعطیلات پایان هفته سپتامبر برگزار میشه. مسیر مسطح و سریع این رقابت از دروازه معروف براندنبورگ شروع میشه و همونجا به پایان میرسه.
تا امروز 12 رکورد جهانی دو و میدانی، از جمله هشت رکورد بخش مردان در ماراتن برلین ثبت شده که رکورد جهانی الیود کیپچوگ با زمان 2:01:09 در سال ۲۰۲۲ یکی از اونهاست.
عدد و رقمهایی از ماراتن برلین
- برندههای افتتاحیه ماراتن برلین: گونتر هالاس از آلمان غربی (2:44:53) و جوتا فون هاسه (3:22:01) (سال ۱۹۷۴)؛
- رکورد مردان: الیود کیپچوگ، 2022 (2:01:09)؛
- رکورد زنان: تیگست آسفا، اتیوپی، 2022 (2:15:37)؛
- رکورد دوی با ویلچر مردان: هاینز فری، سوئیس، 1997 (1:21:39)؛
- رکورد دوی با ویلچر زنان: مانوئلا اسکار، سوئیس، 2018 (1:36:53)؛
- رکوردهای جهانی مردان:
- الیود کیپچوگ، 2022 (2:01:09)؛
- الیود کیپچوگ، 2018 (2:01:39)
- دنیس کیپروتو کیمتتو، کنیا، 2014 (2:02:57)؛
- ویلسون کیپسانگ کیپروتیچ، کنیا، 2013 (2:03:23)؛
- پاتریک ماکائو موسیوکی، کنیا، 2011 (2:03:38)؛
- هایله گِبرِسلاسی، اتیوپی، 2008 (2:03:59)؛
- هایله گِبرِسلاسی، اتیوپی، 2007 (2:04:26)؛
- پل ترگات، کنیا، 2003 (2:04:55)
- رونالدو دا کاستا، برزیل، 1998 (2:06:05)
- رکوردهای جهانی زنان:
- تاکاهاشی نائوکو، ژاپن، 2001 (2:19:46)؛
- تگلا لوروپه، کنیا، 1999 (2:20:43)؛
- کریستا واهلنسیک، آلمان غربی، 1977 (2:34:48)
- تعداد دوندگان ماراتن برلین 202۳: ۴۷ هزار نفر.
ماراتن شیکاگو
ماراتن شیکاگو یکی از مهمترین رقابتهاییه که در قالب شش ماراتن بزرگ جهان برگزار میشه. این رویداد پرطرفدار در طول سالها رشد بسیار زیادی داشته؛ اولین دوره ماراتن شیکاگو در سال ۱۹۷۷ فقط با 4200 دونده برگزار شد، اما اکتبر ۲۰۲۳ بیشتر از ۴۸ هزار دونده آماتور و حرفهای مسافت این ماراتن رو دویدن.
شرکتکنندهها مسیر ۴۲.۲ کیلومتری ماراتن شیکاگو رو از پارک گرانت شروع میکنن، خیابونهای شهری رو که به شهر بادها معروفه میگذرونن، از کنار استادیومهای محبوب و معروف شیکاگو، یعنی ریگی فیلد (Wrigley Field)، یونایتد سنتر (United Center) و گارنتید ریت فیلد (Guaranteed Rate Field) رد میشن و دوباره به پارک گرانت میرن.
در تاریخ مسابقات ماراتن بزرگ جهان، ماراتن شیکاگو هم مثل برلین و لندن، شاهد ثبت یه سری از سریعترین زمانها توسط دوندهها بوده که رکورد جهانی بریجید کوسگی با 2:14:04 در سال 2019 مهمترینشه. در همون سال، دن کلوتر با ۳ دقیقه و ۴۸ ثانیه زمان بیشتر از کوسگی، برنده بخش مردان شد.
ماراتن شیکاگو به زبان اعداد
- رکورد مردان: دنیس کیمتتو، کنیا، 2013 (2:03:45)؛
- رکورد زنان: بریجید کوسگی، 2019 (2:14:04)؛
- رکورد دوی با ویلچر مردان: هاینز فری، سوئیس، 2010 (1:26:56)؛
- رکورد دوی با ویلچر زنان: تاتیانا مک فادن، ایالات متحده، 2017 (1:39:15)؛
- رکوردهای جهانی مردان:
- خالد خانوشی، مراکش، 1999 (2:05:42)؛
- استیو جونز، بریتانیا، 1984 (2:08:05)؛
- رکوردهای جهانی زنان:
- بریجید کوسگی، 2019 (2:14:04)؛
- پائولا رادکلیف، بریتانیا، 2002 (2:17:17)
- کاترین ندربا، کنیا، 2001 (2:18:47)؛
ماراتن نیویورک
حالا دیگه میرسیم به بزرگترین ماراتن جهان، یعنی ماراتن نیویورک که نوامبر هرسال برگزار میشه و تعداد شرکتکنندههای اون در سال ۲۰۲۳ از ۵۱ هزار نفر فراتر رفت. مسابقهای که سال 1970 دوره اولش با 127 دونده در خط شروع کلید خورد و فقط 55 نفر تونستن مسیرش رو به پایان برسونن. اون سال گری مورکه از ایالات متحده با زمان 2:31:38 برنده ماراتن نیویورک اعلام شد. یک سال بعد، یه آمریکایی دیگه به اسم بث بونر با ثبت رکورد جهانی 2:55:22 اولین زن برنده این مسابقه شد.
مسیر ماراتن نیویورک از استاتن آیلند شروع میشه، از هر پنج ناحیه اصلی شهر میگذره و در سنترال پارک مشهور منهتن به پایان میرسه. در این فاصله، دوندهها از روی پنج پل نیویورک عبور میکنن، از تپههای شیبدار بالا میرن و از کنار بعضی از بناهای نمادین مشهور جهان، از جمله مجسمه آزادی، ساختمان امپایر استیت و بانک ویلیامزبرگ در بروکلین میدون.
مسابقه ماراتن نیویورک که با اسم رسمی ماراتن نیویورک سیتی (TSC New York City Marathon) شناخته میشه تا امروز شاهد ثبت چهار رکورد جهانی بوده؛ همه این رکوردها به زنان تعلق داشته و از این بین، سه رکورد باورنکردنی متوالی رو گرته ویتز نروژی بین سالهای 1978 تا 1980 ثبت کرده.
از میان آمار ماراتن نیویورک
- رکورد مردان: جفری موتای، کنیا، 2011 (2:05:06)؛
- رکورد زنان: مارگارت اوکایو، کنیا، 2003 (2:22:31)؛
- رکورد دوی با ویلچر مردان: مارسل هوگ، سوئیس، 2022 (1:25:26)؛
- رکورد دوی با ویلچر زنان: سوزانا اسکارونی، ایالات متحده، 2022 (1:42:43)؛
- رکوردهای جهانی زنان در ماراتن نیویورک:
- گرته ویتز، 1980 (2:25:42)؛
- گرته ویتز، 1979 (2:27:33)؛
- گرته ویتز، 1978 (2:32:30)؛
- بث بونر، ایالات متحده، 1971 (2:55:22).
مونوپی، هممسیر و همسفر شما تا باشگاه ششستارهها
حالا که با تکتک رویدادهای شش ماراتن بزرگ جهان آشنا شدین، وقت اونه که با خودتون تکرار کنین «منم رؤیایی دارم». رؤیایی که برای واقعی کردنش فقط به ارادهای شبیه روبرتا گیب نیاز دارین، چون مونوپی مثل یه هممسیر کاربلد تو همه مراحل کنارتونه. توی کلاسهای آموزشی مدرسه مونوپی، از صفر تا صد دویدن اصولی رو یاد میگیرین، به مرور پیشرفت میکنین، با تمرین تکنیکهای دویدن، توان و استقامت بدنیتون رو بالا میبرین و به مرحلهای میرسین که سرعت بالاتر رو با خستگی و آسیب کمتری تجربه میکنین.
اگه دونده حرفهای هستین، مونوپی علاوه بر آموزش دویدن و پیادهروی اصولی، یه تخصص دیگه هم داره؛ برنامهریزی و برگزاری تورهای مختلف، از جمله تور مسابقات ورزشی. مونوپی همسفر شماست تا یه روزی به باشگاه ششستارههای مسابقات ماراتن بزرگ جهان وارد بشین. به بخش سفر و گردشگری مونوپی سر بزنین تا تورهای در حال برگزاری ما رو ببینین و با روند برنامههامون بیشتر آشنا بشین.
مونوپی همرؤیا و هممدرسهای و همسفر شماست.
مسابقه ماراتن دبی امارات متحده عربی (23 دی ۱۴۰۳)
مسابقه ماراتن استانبول ترکیه (13 آبان ۱۴۰۳)
کلاس دویدن پارک ولایت (پنجشنبه و جمعه) (دی)
کلاس دویدن کیش (روز زوج) (آذر)
کلاس پیشرفته دویدن ولنجک (سه شنبه و جمعه) (آذر)
سفر و گردشگری
اگه دوست دارید همراه مونوپی مهارتهای طبیعتگردی رو آموزش ببینید، دور دنیا سفر کنید، سفرهای ورزشی آبی تجربه کنید و… حتما از طریق لینک زیر سری به قسمت سفر و گردشگری مونوپی بزنید.
مدرسه مونوپی
اگر دوست دارید دوچرخه سواری، دویدن، کوهنوردی و توسعه فردی را در کنار مربیان باتجربه و همراهان باانگیزه شروع کنید، کلاسهای مدرسه مونوپی، انتخاب فوقالعادهای برای شما خواهد بود. برای مشاهده اطلاعات بیشتر، به مدرسه مونوپی مراجعه کنید.
چالش و مسابقه
مونوپی علاوه بر برگزاری کلاس در قسمت مدرسه مونوپی با کمک اساتید حرفه ای، چالش ها و مسابقاتی رو در زمینه های مختلف برگزار می کنه که همه ی دوستداران ورزش و مسابقه در سراسر ایران میتونن توی این چالش ها و مسابقات شرکت کنند. اگه شما هم دوست دارید خودتون رو به چالش بکشید حتما سری به قسمت چالش و مسابقه مونوپی بزنید.
نیازمندی مونوپی
مونوپی، پلتفرم برگزاری چالش و مسابقه با هدف فرهنگسازی در ورزش و حفظ محیط زیسته. در راستای تحقق این هدف شما میتونید کالاهایی که بهشون احتیاج ندارید رو در قسمت نیازمندی مونوپی به فروش برسونید و یا رایگان به دست کسی که میخوادش، برسونید. برای خرید و فروش کالای نو و دست دوم در حوزه ورزش، سلامتی و سفر و کمپینگ وارد لینک زیر بشید.