همه ما تجربه تجربه آشنای گرفتگی عضلات رو داریم. گرفتگی عضلات همون انقباض ناگهانی و دردناک رایج در ماهیچههاست که غیر ارادی و غیرقابل پیشبینیه، اما گاهی فعالیتهای روزمره رو مختل میکنه. همه افراد از ورزشکاران حرفهای تا کسانی که اصلا ورزش نمیکنن دچار گرفتگی عضلات میشن. اما چرا عضلات چنین واکنشی نشون میدن؟ چه عواملی باعث گرفتگی عضلات میشه و چطور میتوانیم از بروزش پیشگیری کنیم یا بعد از وقوع، درمانش کنیم؟
این مقاله مجله مونوپی به طور مفصل به همه این سوالات پاسخ میده و شما رو با روشهای موثر برای مدیریت و درمان گرفتگی عضلات با ورزش آشنا میکنه.
فهرست مطالب
گرفتگی عضلات چیست؟
گرفتگی عضلات (Muscle spasms/ cramps) یعنی انقباض ناگهانی و غیرارادی یک یا چند عضله که معمولاً با درد همراهه و کنترلی بر اون ندارین. این انقباض میتونه از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشه و در هر کدوم از عضلات بدن پیش بیاد، اما بیشتر در ماهیچههای کمر و ساق پا بروز میکنه. به گرفتگی عضلات ساق پا آسیب چارلی هورس (Charley horses) هم گفته میشه.
گرفتگی یا اسپاسم عضلات بازو، گردن، قفسه سینه و شکم هم یه اتفاق طبیعیه.
چالش مجازی Summer Body
هدف این چالش کاهش وزن تا 10% از وزن فعلی و عضله سازی و همچنین کاهش سایز، ساختن سبک غذایی و لایف استایل سالمتر، سمزدایی با حذف قند و شکر، کنترل اشتها، از بین بردن مقاومت بدن به انسولین، افزایش آگاهی نسبت به مواد غذایی، یادگیری نکات تغذیهای کاربردی، داشتن فعالیت ورزشی، عضله سازی، بالا رفتن میزان انرژی، افزایش متابولیسم میباشد.
- مدت زمان چالش: 4 هفته
- پیشنیاز: ندارد
- نوع چالش: غیرحضوری
- طراح بخش تغذیه : سیما جم
- طراح بخش ورزش : نوش آفرین موسوی
کوچ و مدرس مهارتهای زندگی : دنیا سلمانیپور
مربی یوگا و مدیتیشن : شرمین افشاری
دلایل گرفتگی عضلات
علت دقیق گرفتگی عضلات در بسیاری از موارد ناشناخته اس، اما عوامل متعددی میتونن در بروز اون نقش داشته باشن، از جمله:
- عدم تعادل الکترولیتی: سطح خیلی بالا یا خیلی کم نمکها و مواد معدنی مثل پتاسیم، منیزیم و کلسیم در بدن شما؛
- کمبود آب: دهیدراته شدن بدن میتونه تعادل الکترولیتها رو به هم بزنه و باعث گرفتگی عضلات بشه.
- ورزش بیش از حد: فعالیت بدنی شدید و طولانیمدت، بهویژه در هوای گرم میتونه به خستگی عضلات و ایجاد گرفتگی منجر بشه.
- کشش ناکافی عضلات: فعالیت بدنی کم و بیتحرکی باعث کشش کم عضلات و گرفتگی اونها میشه.
- داروها: مصرف بعضی داروها، مثلاً داروهای کاهش فشار خون و داروهای ادرارآور ممکنه باعث گرفتگی عضلات بشه.
- بیماریهای زمینهای: بعضی بیماریهای عصبی، عروقی و بیماریهای متابولیک با گرفتگی عضلات همراهه.
گرفتگی عضلات پا در شب به طور خاص هم میتونه ناشی از نشستن طولانیمدت، فشار بیش از حد به عضلات، ایستادن یا کار روی سطح بتنی و وضعیت نشستن نامناسب باشه.
نشانههای گرفتگی عضلات
گرفتگی عضلانی از خفیف تا شدید متغیره؛ در موارد خفیف، ممکنه احساس کنین عضلهتون خود به خود پرش داره. گاهی شاهد تکون خوردن عضلات هستین و در موارد شدیدتر، احساس میکنین کل ماهیچه به صورت یه توپ سفت دراومده که در ساق پا زیاد اتفاق میافته. اگه گرفتگی دردناک باشه، ممکنه حتی یک یا دو روز در اون ناحیه احساس ناراحتی کنین.
اگه گرفتگی عضلات ناشی از یه بیماری عصبی باشه، ممکنه این علائم رو هم تجربه کنین:
- درد عضلانی؛
- ضعف عضلانی؛
- فلج موقت؛
- بیحسی؛
- ناهماهنگی حرکتی؛
- مشکلات خواب؛
- اختلال بینایی.
چه کسانی بیشتر دچار گرفتگی عضلات میشوند؟
گرفتگی عضلات ممکنه برای هر کسی در هر زمانی، مثلا موقع راه رفتن، نشستن، ورزش یا خواب اتفاق بیفته. اما این افراد بیشتر مستعد اسپاسم عضلانی هستن:
- ورزشکاران: ورزشکارانی که به طور منظم تمرینات سنگین انجام میدن بیشتر در معرض خطر گرفتگی عضلات قرار دارن.
- افراد مسن بالای ۶۵ سال: با افزایش سن، خطر ابتلا به گرفتگی عضلات بالا میره.
- زنان باردار: تغییرات هورمونی و افزایش وزن در دوران بارداری میتونه باعث گرفتگی عضلات بشه.
- افرادی که از داروهای خاص استفاده میکنند: بعضی داروها احتمال گرفتگی عضلات رو افزایش میده.
- افراد چاق؛
- نوزادان.
آیا گرفتگی عضلات جدی است؟
گرفتگی عضلات در بیشتر موارد یه مشکل موقتی و بیخطره، اما گاهی میتونه نشانه یه بیماری زمینهای جدی یا مشکل عصبی باشه. پس اگه دچار گرفتگی عضلات مکرر یا شدید شدین یا این عارضه همراه با علائم دیگهای مثل ضعف عضلانی، هماهنگی حرکتی ضعیف یا بیحسی بروز کرد باید حتماً به پزشک مراجعه کنین.
روشهای پیشگیری از گرفتگی عضلات
همونطور که گفتیم، گرفتگی عضلات غیرقابل پیش بینیه، پس پیشگیری از اون آسون نیست. اما عمل به این توصیهها برای کاهش احتمال گرفتگی عضلات موثره:
- نوشیدن آب کافی در طول روز به ویژه قبل، حین و بعد از ورزش به جلوگیری از گرفتگی عضلات کمک میکنه.
- در صورت کمبود مواد معدنی، مصرف غذاهای غنی از پتاسیم، کلسیم و منیزیم مثل موز، آووکادو، سبزیجات برگ سبز و مغزها در پیشگیری از گرفتگی عضلات اثرگذاره.
- گرم کردن قبل از ورزش عضلات رو آماده فعالیت میکنه و سرد کردن بعد از ورزش در کاهش لاکتیک اسید و جلوگیری از گرفتگی اونها نقش داره.
- انجام منظم تمرینات کششی به افزایش انعطافپذیری عضلات و کاهش خطر گرفتگی کمک میکنه.
- استرس عامل تنش عضلانی و افزایش خطر گرفتگی عضلاته. بنابراین تمرینات آرامسازی مثل یوگا و مدیتیشن با کاهش استرس مانع این عارضه میشه.
تشخیص گرفتگی عضلات
در بیشتر موارد، پزشک گرفتگی عضلات رو بر اساس شرح حال بیمار و معاینه فیزیکی تشخیص میده. گاهی آزمایش خون هم برای بررسی سطح الکترولیتها یا آزمایشهای تصویربرداری برای حذف بقیه علل درد انجام میشه.
روشهای مدیریت و درمان گرفتگی عضلات
- ماساژ و کشش: ماساژ و کشش ملایم عضله گرفته به تسکین درد و شل شدن عضله کمک میکنه.
- ایستادن و راه رفتن آهسته؛
- گرمادرمانی: کمپرس گرم در کاهش گرفتگی و درد عضله موثره.
- مصرف مسکن های ساده مثل ایبوپروفن یا استامینوفن یا داروهای شلکننده عضلات (به تجویز پزشک).
- انجام حرکات و تمرینات کششی.
بهترین تمرینات کششی برای درمان گرفتگی عضلات
تمرینات کششی نقش مهمی در افزایش انعطافپذیری عضلات و جلوگیری از گرفتگی اونها دارن. انجام منظم این تمرینات هم عضلات شما رو را آمادهتر میکنه، هم در صورت گرفتگی عضلات میتونه به تسکین درد و سفتشدگی ماهیچه کمک کنه.
حواستون باشه قبل از شروع تمرینات کششی حتما بدنتون رو با چند دقیقه فعالیت سبک گرم کنین. پریدن و حرکات ناگهانی نداشته باشین و در صورت احساس درد، تمرین رو متوقف کنین.
- کشش عضلات ساق پا:بایستین و یک پا رو به جلو ببرین. پاشنه پای عقب رو روی زمین نگه دارین و زانوی پای جلو رو خم کنین. تا زمان احساس کشش در ساق پای عقب به خم شدن ادامه بدین.
- نشستن به دیوار: با پشت به دیوار بایستین و پاها رو به اندازه عرض شانه باز کنین. به آرامی به سمت پایین بلغزین تا جایی که کشش رو در ساق پا احساس کنین.
- کشش عضلات همسترینگ: به پشت دراز بکشین، با دو دست پشت ران چپ رو بگیرین و به آرامی پا رو به سمت سینه بکشین.
- کشش عضلات چهارسر ران: بایستین، با یک دست مچ پاتون رو از پشت بگیرین و به آرامی پا رو به سمت باسن بکشین.
- کشش عضلات کمر: به پشت دراز بکشین و زانوها رو به سمت سینه بکشین. با دو دست زانوها رو در آغوش بگیرین و آروم سر و شانهها رو از زمین بلند کنین.
- کشش عضلات شانه: بایستین و یه دست رو از بالای سر به سمت شانه مقابل ببرین. با دست دیگه آرنج رو به سمت پایین فشار بدین.
- کشش عضلات گردن: سر رو به آرامی به سمت جلو، عقب و طرفین خم کنین.
نگاه آخر: توصیه مونوپی
گرفتگی عضلات انقباض ناگهانی و دردناک رایج در ماهیچههاست. انجام منظم تمرینات کششی همراه با یه سبک زندگی سالم، احتمال گرفتگی عضلات رو به شدت پایین میآره. کاهش وزن و عادت به ورزش روزانه با شرکت در کلاسهای دویدن مدرسه مونوپی از بهترین روشهای پیشگیری و درمان گرفتگی عضلات به حساب میآد.
شما تابهحال تجربه گرفتگی عضلات رو داشتین؟اگه برای رفع این عارضه راهکار متفاوتی دارین در قسمت نظرات برامون بنویسین.
مسابقه ماراتن دبی امارات متحده عربی (23 دی ۱۴۰۳)
مسابقه ماراتن استانبول ترکیه (13 آبان ۱۴۰۳)
کلاس دویدن پارک ولایت (پنجشنبه و جمعه) (دی)
کلاس دویدن کیش (روز زوج) (آذر)
کلاس پیشرفته دویدن ولنجک (سه شنبه و جمعه) (آذر)
سفر و گردشگری
اگه دوست دارید همراه مونوپی مهارتهای طبیعتگردی رو آموزش ببینید، دور دنیا سفر کنید، سفرهای ورزشی آبی تجربه کنید و… حتما از طریق لینک زیر سری به قسمت سفر و گردشگری مونوپی بزنید.
مدرسه مونوپی
اگر دوست دارید دوچرخه سواری، دویدن، کوهنوردی و توسعه فردی را در کنار مربیان باتجربه و همراهان باانگیزه شروع کنید، کلاسهای مدرسه مونوپی، انتخاب فوقالعادهای برای شما خواهد بود. برای مشاهده اطلاعات بیشتر، به مدرسه مونوپی مراجعه کنید.
چالش و مسابقه
مونوپی علاوه بر برگزاری کلاس در قسمت مدرسه مونوپی با کمک اساتید حرفه ای، چالش ها و مسابقاتی رو در زمینه های مختلف برگزار می کنه که همه ی دوستداران ورزش و مسابقه در سراسر ایران میتونن توی این چالش ها و مسابقات شرکت کنند. اگه شما هم دوست دارید خودتون رو به چالش بکشید حتما سری به قسمت چالش و مسابقه مونوپی بزنید.
نیازمندی مونوپی
مونوپی، پلتفرم برگزاری چالش و مسابقه با هدف فرهنگسازی در ورزش و حفظ محیط زیسته. در راستای تحقق این هدف شما میتونید کالاهایی که بهشون احتیاج ندارید رو در قسمت نیازمندی مونوپی به فروش برسونید و یا رایگان به دست کسی که میخوادش، برسونید. برای خرید و فروش کالای نو و دست دوم در حوزه ورزش، سلامتی و سفر و کمپینگ وارد لینک زیر بشید.
منابع مقاله: