درمان پای پرانتزی با ورزش
پای پرانتزی وضعیتیه که با ایجاد انحنای رو به بیرون در زانوها و شکل‌گیری یه فضای غیرطبیعی بین اون‌ها همراهه. این وضعیت برای خیلی افراد از نظر ظاهری ناخوشاینده، اما مهم‌تر از اون می‌تونه در سنین بالاتر باعث تشدید درد و ناراحتی مفاصل و عضلات هم بشه. خبر خوب اینه که با ورزش و انجام حرکات اصلاحی مناسب می‌شه پای پرانتزی رو به طور چشمگیری بهبود بخشید و در مواردی به طور کامل برطرف کرد.
پای پرانتزی در نوزادان و خردسالان طبیعیه، اما اگه بعد از 2 سالگی ادامه پیدا کنه باید به فکر راهکارهای درمانی بود.
این مقاله مجله مونوپی به بررسی روش‌های درمان پای پرانتزی با ورزش و حرکات اصلاحی اختصاص داره.
فهرست مطالب
پای پرانتزی چیست؟
پای پرانتزی (Bow legs) وضعیت خم‌شدگی یک یا هر دو پای فرد در ناحیه زانو به سمت بیرونه. این انحنای غیر طبیعی باعث ایجاد فضای بازتر از حد معمول بین زانوها و ساق پاها می‌شه. به همین دلیل وقتی فرد پاها رو کنار هم جفت می‌کنه یا راه می‌ره زانوها کاملاً از هم باز می‌مونن و شبیه پرانتز یا کمان به نظر می‌رسن.
جالبه بدونین بیشتر نوزادها با پاهای پرانتزی به دنیا می‌آن، چون امکان صاف شدن پاها در فضای رحم مادر کمه. پای پرانتزی بی‌درده و بر توانایی خزیدن، راه رفتن یا دویدن کودک تأثیر نمی‌ذاره. ضمناً پای خردسالان معمولاً بین یک و نیم تا 2 سالگی از این وضعیت خارج می‌شه. اما اگه این اتفاق نیفته یا کودک در سنین بالاتر دچار پای پرانتزی بشه باید به سراغ پزشک رفت.
پزشک اول برای تشخیص مشکل از اندازه‌گیری پاها، مشاهده راه رفتن، آزمایش تصویربرداری پرتو ایکس برای مشاهده استخوان‌ها یا آزمایش خون برای تعیین دلیل اصلی (مثلاً راشیتیسم) استفاده می‌کنه. بعد از اون ممکنه گزینه‌های درمانی از جمله کفش‌مخصوص، آتل، گچ گیری، بریس، دارو برای رفع علت زمینه‌ساز پای پرانتزی و حتی جراحی در اولویت قرار بگیره.
چالش دونده شو | 6کیلومتر
هدف این چالش یادگیری دویدن به صورت حرفه‌ای و اصولی، بالا رفتن توانایی و استقامت بدنی، بهبود متابولیسم بدن، بالارفتن میزان انرژی، کاهش وزن، روتین شدن دویدن در لایف استایل، عضله سازی، پیدا کردن دوست و پایه دویدن، آمادگی برای شرکت در مسابقات جهانی دو، بالا بردن استقامت قلبی عروقی می‌باشد.
- برنامه دویدن (۱۲ جلسه)
- برنامه بدنسازی (۶ جلسه)
- پیش‌نیاز: ندارد
- نوع چالش: غیرحضوری
- طراح تمرینات : مربی آرمین کاتبی – مربی آیدا قاسمی – مربی فرزاد خلیلی – مربی نگین عدالت – مربی زکیه مردانی – مربی ساغر جلالی – مربی مسعود فرشیدفر – مربی نیلوفر فرخ‌فال
دلایل ایجاد پای پرانتزی
ایجاد پای پرانتزی دلایل مختلفی داره، اما شایع‌ترین علت اون وضعیتیه به اسم ژنووارومِ فیزیولوژیک (Genu varum). یعنی جنین در طول رشد در رحم مادر در وضعیت فشرده‌ای قرار داشته و بعضی از استخوان‌هاش چرخیده تا در اون فضای کوچیک جا بگیره.
اگه پای پرانتزی نوزاد تا 2 سالگی صاف نشه، ممکنه دلایل دیگه‌ای در کار باشه:
- بیماری بلونت یا تیبیا وارا یه نوع اختلال رشده که به دلیل مشکل صفحه رشد استخوان ساق پای کودک ایجاد می شه. این بیماری در بچه‌های دچار اضافه وزن و خردسالانی که زود راه می‌افتن، شایع‌تره.
- راشیتیسم یا ریکِتز که به معنی نرم و ضعیف شدن استخوان‌های کودک و خم‌شدگی پاهاش در اثر کمبود ویتامین D یا کلسیمه و می‌تونه ژنتیکی باشه؛
- آکندروپلازی یا اختلال رشد استخوان؛
- مشکلات استخوانی در اثر بهبود ناقص شکستگی‌ها و رشد غیر طبیعی یا همون دیسپلازی استخوان‌ها؛
- مسمومیت با فلوراید یا سرب.
درمان پای پرانتزی با ورزش
حالا که با دلایل و روش‌های درمان پزشکی پای پرانتزی آشنا شدین، می‌خوایم ببینیم اگه یه کودک یا بزرگسال پای پرانتزی داشته باشه چطور می‌شه از ورزش برای اصلاح و درمان وضعیتش کمک گرفت. البته یادتون باشه ورزش شکل استخوان‌های یه فرد بزرگسال رو تغییر نمی‌ده.
به طور کلی، ورزش در مدیریت وزن هم به شما کمک می‌کنه و به این ترتیب، مانع مشکلات مفصلی و آرتروز زانو می‌شه که در صورت داشتن پای پرانتزی می‌تونه با عواقب بیشتری همراه باشه.
حرکات اصلاحی برای درمان پای پرانتزی
وقتی از حرکات اصلاحی حرف می‌زنیم منظورمون حرکاتیه که به طور خاص به اصلاح پای پرانتزی کمک می‌کنه. این حرکات با کشش و تقویت عضلات داخلی ران، باسن و زانو در اصلاح تدریجی انحنای زانو نقش دارن. این تمرینات ورزشی‌رو می‌شه به دو دسته کلی تقسیم کرد:
- حرکات کششی که باعث افزایش انعطاف‌پذیری عضلات و کشش عضلات کوتاه‌شده می‌شه.
- حرکات تقویتی برای عضلات ضعیف که افزایش تعادل عضلانی رو به همراه داره.
مهم‌ترین حرکات اصلاحی برای پای پرانتزی شامل این موارده:
- کشش داخل ران (Adductor stretches)
مثل تصویر بالا در حالت نشسته یک زانو رو خم کنین و زانوی دیگه رو در حالی که دستتون به انگشت پا می‌رسه، بکشین. این حرکت برای تقویت عضلات داخلی ران بسیار مفیده.
- کشش همسترینگ (Hamstring stretch): در حالت نشسته هر دو پا رو دراز کنین و تنه رو روی پاهای کشیده خم کنین. یه حرکت خوب دیگه برای کشش همسترینگ اینه که روی یه پا بایستین و کف پای مخالف رو کنار زانو بذارین تا شکل عدد 4 ایجاد بشه. زانوی خم‌شده رو به طرف تنه بکشین و نگه دارین.
- تمرین ابداکتور/روتاتور خارجی (Abductor/external rotator): به پهلو دراز بکشین و یه کش یا باند مقاومتی اطراف ران‌ها یا زانوها قرار بدین و پای بالایی رو بالا و پایین ببرین.
- ضربه به عقب: روی زمین به حالت تصویر قرار بگیرین، باند کششی رو دور یک دست و یک پا حلقه کنین. حالا پای داخل باند رو آروم بالا بیارین.
لانژ و پل باسن برای تقویت عضلات چهارسر ران، باسن و همسترینگ و کاهش فشار بر زانوها بسیار موثره. اسکوات هم به تقویت عضلات پایین‌تنه و بهبود تعادل کمک می‌کنه.
برای تقویت تعادل در وضعیت پای پرانتزی از این حرکات اصلاحی هم می‌شه استفاده کرد:
- ایستادن تک پا؛
- ایستادن تک‌پای متوالی: یعنی ایستادن روی یک پا و بعد عوض کردن با پای دیگه؛
- تمرین با توپ تعادلی بوسو (BOSU) یا تخته تعادل BAPS .
اصلاح پای پرانتزی با ورزش چقدر طول می‌کشد؟
یه مطالعه محدود درمورد تاثیر ورزش بر پای پرانتزی در دانشجویان کالج نشون داد که اگه افراد دارای پای پرانتزی در هفته 60 دقیقه کشش همسترینگ رو با تمرینات کشش داخل ران یا استفاده از باندهای ورزشی برای سه بار در هفته ترکیب کنن و این برنامه رو چهار هفته منظم ادامه بدن، فضای بین زانوها کاهش پیدا می‌کنه و ثباتشون بالا می‌ره.
توصیه آخر
پای پرانتزی وضعیته که در خردسالان زیر ۲ سال نگران‌کننده نیست، اما اگه بعد از این سن رفع نشه یا تا بزرگسالی باقی بمونه می‌شه با ورزش و انجام حرکات اصلاحی مناسب تا حد زیادی اصلاحش کرد. انجام منظم تمرینات و رعایت رژیم غذایی سالم حاوی ویتامین D و کلسیم کافی به اصلاح پای پرانتزی کمک زیادی می‌کنه.
اگه تجربه‌ای از حالت پای پرانتزی و اصلاحش با ورزش و حرکات اصلاحی دارین در بخش نظرات به اشتراک بذارین.
مسابقه ماراتن استانبول ترکیه (13 آبان ۱۴۰۳)
کلاس دویدن پارک یاس (شرق تهران) (روز زوج) (آبان)
کلاس دویدن پارک یاس (شرق تهران) (روز فرد) (آبان)
سفر و گردشگری
اگه دوست دارید همراه مونوپی مهارت‌های طبیعت‌‌گردی رو آموزش ببینید، دور دنیا سفر کنید، سفرهای ورزشی آبی تجربه کنید و… حتما از طریق لینک زیر سری به قسمت سفر و گردشگری مونوپی بزنید.
مدرسه مونوپی
اگر دوست دارید دوچرخه سواری، دویدن، کوهنوردی و توسعه فردی را در کنار مربیان باتجربه و همراهان باانگیزه شروع کنید، کلاس‌های مدرسه مونوپی، انتخاب فوق‌العاده‌ای برای شما خواهد بود. برای مشاهده اطلاعات بیشتر، به مدرسه مونوپی مراجعه کنید.
چالش و مسابقه
مونوپی علاوه بر برگزاری کلاس در قسمت مدرسه مونوپی با کمک اساتید حرفه ای، چالش ها و مسابقاتی رو در زمینه های مختلف برگزار می کنه که همه ی دوستداران ورزش و مسابقه در سراسر ایران میتونن توی این چالش ها و مسابقات شرکت کنند. اگه شما هم دوست دارید خودتون رو به چالش بکشید حتما سری به قسمت چالش و مسابقه مونوپی بزنید.
نیازمندی مونوپی
مونوپی، پلتفرم برگزاری چالش و مسابقه با هدف فرهنگسازی در ورزش و حفظ محیط زیسته. در راستای تحقق این هدف شما میتونید کالاهایی که بهشون احتیاج ندارید رو در قسمت نیازمندی مونوپی به فروش برسونید و یا رایگان به دست کسی که میخوادش، برسونید. برای خرید و فروش کالای نو و دست دوم در حوزه ورزش، سلامتی و سفر و کمپینگ وارد لینک زیر بشید.
