تا حالا به ذهنتون رسیده که چرا استفاده از موادی مثل میوهها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات در ترکیب غذا احساس سیری بیشتری بهتون میده؟ راز این قضیه یه ماده مغذی به اسم فیبره، کربوهیدرات پیچیدهای که از منابع گیاهی دریافت میشه و بدن شما قادر به هضم کاملش نیست. فیبر کالری کمی داره و اسمش با پیشگیری از یبوست، کمک به حفظ وزن سالم، کاهش خطر ابتلا به دیابت، بیماریهای قلبی و بعضی از انواع سرطان گره خورده.
این مقاله مجله مونوپی رو با دقت بخونین تا با انواع فیبر و فواید مصرفش آشنا بشین، بدونین که زنان و مردان در هر گروه سنی به چه میزان فیبر نیاز دارن و بهترین منابع غذایی فیبر کدوم مواده.
فهرست مطالب
فیبر خوراکی چیست؟
فیبر خوراکی یه نوع کربوهیدرات پیچیده اس که بخشهای ساختاری مواد گیاهی رو تشکیل میده. آنزیمهای گوارشی بدن شما قادر به هضم فیبر نیستن. یعنی فیبر به طور کامل از دستگاه گوارش عبور میکنه و در روده بزرگ به صورت جزئی یا کامل تخمیر میشه. درسته که بدن شما نمیتونه فیبر رو هضم کنه، اما از مزایای این ماده برای سلامت بهرهمند میشه.
انواع فیبر خوراکی
فیبر خوراکی دو دسته اصلی داره:
- فیبر محلول: این نوع فیبر در آب حل میشه و در روده بزرگ به صورت مواد ژلمانند درمیآد. فیبر محلول به کاهش سطح کلسترول بد خون، تنظیم قند خون، احساس سیری بیشتر و بهبود سلامت قلب کمک میکنه. منابع غذایی غنی از فیبر محلول شامل جو دوسر، حبوبات (لوبیا، عدس، نخود)، میوهها (مرکبات، سیب، موز، توتها) و قسمتهای نرم سبزیجات (هویج و کلم بروکلی) میشه.
- فیبر نامحلول: این نوع فیبر در آب حل نمیشه، بدون تغییر از دستگاه گوارش عبور میکنه و حجم مدفوع رو افزایش میده. فیبر نامحلول به بهبود عملکرد دستگاه گوارش، تنظیم قند خون، پیشگیری از یبوست و حفظ سلامت روده بزرگ کمک میکنه. غلات سبوسدار مثل گندم، آجیلها، لوبیا، سیب زمینی، ذرت، انواع توتها، سبزیجات برگدار مثل گل کلم و پوست میوهها بهترین منابع غذایی فیبر نامحلوله.
چالش مجازی Summer Body
هدف این چالش کاهش وزن تا 10% از وزن فعلی و عضله سازی و همچنین کاهش سایز، ساختن سبک غذایی و لایف استایل سالمتر، سمزدایی با حذف قند و شکر، کنترل اشتها، از بین بردن مقاومت بدن به انسولین، افزایش آگاهی نسبت به مواد غذایی، یادگیری نکات تغذیهای کاربردی، داشتن فعالیت ورزشی، عضله سازی، بالا رفتن میزان انرژی، افزایش متابولیسم میباشد.
- مدت زمان چالش: 4 هفته
- پیشنیاز: ندارد
- نوع چالش: غیرحضوری
- طراح بخش تغذیه : سیما جم
- طراح بخش ورزش : نوش آفرین موسوی
کوچ و مدرس مهارتهای زندگی : دنیا سلمانیپور
مربی یوگا و مدیتیشن : شرمین افشاری
فواید مصرف فیبر
مصرف فیبر کافی مزایای زیادی برای سلامتی داره که اینجا باهاشون آشنا میشین:
- بهبود عملکرد دستگاه گوارش: فیبر به حفظ سلامت روده بزرگ کمک میکنه، مانع یبوست میشه و خطر ابتلا به هموروئید و بواسیر رو کاهش میده. طبیعی شدن حرکات روده، افزایش حجم و نرمی مدفوع و دفع راحتتر از دیگر فواید مصرف فیبره.
- کنترل وزن: فیبر به شما احساس سیری بیشتری میده و به کاهش اشتها کمک میکنه. همچنین، با کند کردن روند هضم، مانع نوسانات قند خون و در نتیجه پرخوری میشه. ضمناً غذاهای پرفیبر کالری کمتری نسبت به غذای غیر گیاهی همحجم دارن اما خوردنشون معمولاً بیشتر طول میکشه.
- سلامت قلب: فیبر مخصوصاً از نوع محلول به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و تریگلیسیرید کمک میکنه. علاوه بر این، با کاهش فشار خون و التهاب، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی-عروقی رو پایین میآره.
- تنظیم قند خون: فیبر محلول با کاهش سرعت جذب قند در روده از نوسانات قند خون جلوگیری میکنه که برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مهمه. مصرف فیبر کافی خطر ابتلا به دیابت نوع 2 رو هم پایین میآره.
- کاهش خطر ابتلا به بعضی سرطانها: مطالعات نشون داده که مصرف کافی فیبر ریسک ابتلا به برخی سرطانها از جمله سرطان روده بزرگ رو کاهش میده.
- افزایش طول عمر: وقتی یه ماده غذایی همه فواید بالا رو داشته باشه، یعنی خطر مرگ ناشی از بیماریهای قلبی-عروقی و سرطانها رو کاهش میده و باعث میشه عمر طولانیتری داشته باشین.
مقاله پیشنهادی: میوههای کمکالری:انتخاب هوشمند سلامتی
میزان فیبر مورد نیاز برای افراد مختلف
میزان فیبر مورد نیاز برای هر فرد بسته به سن، جنسیت و سطح فعالیت بدنی متفاوته. جدول بعدی این میزان رو به طور کلی بر حسب جنسیت و سن نشون میده.
گروه جنسیتی-سنی | میزان فیبر مورد نیاز روزانه |
زنان زیر 50 سال | 25 گرم |
زنان بالای 50 سال | 21 گرم |
مردان زیر 50 سال | 38 گرم |
مردان بالای 50 سال | 30 گرم |
کودکان 1 تا 3 ساله | ۶ تا ۱۱ گرم |
نوجوانان 14 تا 18 ساله | 25 تا 30 گرم |
بهترین منابع غذایی فیبر
بهترین راه برای افزایش مصرف فیبر، گنجاندن غذاهای غنی از فیبر در رژیم غذاییه. بعضی از بهترین منابع غذایی فیبر عبارتند از:
- غلات سبوسدار: نان سبوسدار، برنج قهوهای، جو دوسر.
- حبوبات: لوبیا، نخود، عدس.
- میوهها: سیب، موز، توتها، آووکادو.
- سبزیجات: کلم بروکلی، هویج، اسفناج، کاهو؛
- آجیلها و دانهها: بادام، گردو، تخم کتان.
حواستون باشه که مواد غذایی تصفیهشده یا فرآوریشده مثل میوهها و سبزیجات کنسروشده، آبمیوههای بدون پالپ، نان و پاستای سفید و غلات غیرسبوسدار فیبر کمتری دارن. چون در فرآیند فرآوری دانه، پوشش بیرونی یا سبوس ازش جدا میشه که محتوای فیبر رو کاهش میده. علاوه بر این، موقع تهیه مواد غذایی غنیشده مقداری ویتامین B و آهن اضافه میشه، اما این مواد هیچ فیبری ندارن.
یه راه دیگر برای دریافت فیبر بیشتر، خوردن غلات، گرانولا، ماست و بستنیایه که بهشون فیبر اضافه شده باشه. معمولاً روی برچسب این محصولات کلماتی مثل اینولین (Inulin) یا ریشه کاسنی (Chicory root) ذکر میشه که نشونه فیبر افزوده اس.
مقاله پیشنهادی: انسولین چیست و چه نقشی در بدن دارد؟
مکملهای فیبر
برای بهرهمند شدن از حداکثر فواید فیبر بهتره اونا رو از غذاهای کامل دریافت کنین. اما ممکنه پزشک برای افراد مبتلا به یبوست، اسهال یا سندرم روده تحریکپذیر یا کسانی که از رژیم غذاییشون فیبر کافی نمیگیرن، مکملهای فیبر مثل فیبر پروبیوتیک، متاموسیل و سیتروسل رو تجویز کنه.
فیبر پری بیوتیک
فیبر پری بیوتیک نوع خاصی از فیبره که نقش غذای باکتریهای مفید روده رو داره (با فیبر پروبیوتیک اشتباه نگیرین). این باکتریها اسیدهای چرب کوتاهزنجیری تولید میکنن که برای سلامت روده و کل بدن بسیار مفیده. پیاز، سیر، موز سبز، و جو دوسر منبع فیبر پریبیوتیک به حساب میآد.
نکات تکمیلی درمورد مصرف فیبر
- برای صبحانه غلاتی با فیبر بالا انتخاب کنین.
- غلات رو به صورت غلات کامل مصرف کنین. دنبال نانهایی باشین که از گندم کامل یا آرد سبوسدار تهیه شده باشن.
- حبوباتی مثل لوبیا، نخود و عدس رو در رژیمتون قرار بدین.
- میوه و سبزیجات بیشتری بخورین.
- مصرف فیبرتون رو به آهستگی افزایش بدین تا باکتریهای طبیعی سیستم گوارشتون با این تغییر سازگار بشن.
- همراه فیبر آب زیادی بخورین تا از عوارض جانبی احتمالی مثل یبوست و نفخ در امان بمونین.
فیبر خوراکی: کلید سلامتی
فیبر یه ماده مغذی ضروری برای حفظ سلامتی بدنه. با گنجاندن غذاهای غنی از فیبر در رژیم غذاییتون به مزایایی مثل کنترل وزن، بهبود عملکرد دستگاه گوارش، کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و انواع سرطان معده و روده دست پیدا میکنین.
برای دریافت یه رژیم غذایی سالم و غنی از فیبر به بخش برنامه غذایی مونوپی سر بزنین یا با انواع چالشهای تغذیهای مثل چالش سامربادی همراه بشین که سبک غذا خوردنتون رو اصلاح میکنه و به خوردن مواد سالمتر عادتتون میده.
مسابقه ماراتن دبی امارات متحده عربی (23 دی ۱۴۰۳)
مسابقه ماراتن استانبول ترکیه (13 آبان ۱۴۰۳)
سفر و گردشگری
اگه دوست دارید همراه مونوپی مهارتهای طبیعتگردی رو آموزش ببینید، دور دنیا سفر کنید، سفرهای ورزشی آبی تجربه کنید و… حتما از طریق لینک زیر سری به قسمت سفر و گردشگری مونوپی بزنید.
مدرسه مونوپی
اگر دوست دارید دوچرخه سواری، دویدن، کوهنوردی و توسعه فردی را در کنار مربیان باتجربه و همراهان باانگیزه شروع کنید، کلاسهای مدرسه مونوپی، انتخاب فوقالعادهای برای شما خواهد بود. برای مشاهده اطلاعات بیشتر، به مدرسه مونوپی مراجعه کنید.
چالش و مسابقه
مونوپی علاوه بر برگزاری کلاس در قسمت مدرسه مونوپی با کمک اساتید حرفه ای، چالش ها و مسابقاتی رو در زمینه های مختلف برگزار می کنه که همه ی دوستداران ورزش و مسابقه در سراسر ایران میتونن توی این چالش ها و مسابقات شرکت کنند. اگه شما هم دوست دارید خودتون رو به چالش بکشید حتما سری به قسمت چالش و مسابقه مونوپی بزنید.
نیازمندی مونوپی
مونوپی، پلتفرم برگزاری چالش و مسابقه با هدف فرهنگسازی در ورزش و حفظ محیط زیسته. در راستای تحقق این هدف شما میتونید کالاهایی که بهشون احتیاج ندارید رو در قسمت نیازمندی مونوپی به فروش برسونید و یا رایگان به دست کسی که میخوادش، برسونید. برای خرید و فروش کالای نو و دست دوم در حوزه ورزش، سلامتی و سفر و کمپینگ وارد لینک زیر بشید.
منابع مقاله:
test