قبلاً در مجله مونوپی برنامه تمرینی گرِگ مک میلان (Greg McMillan) برای دوندههای متوسط رو معرفی کرده بودیم. گفتیم که این تمرینها در چهار گروه استقامتی، افزایش توان، تقویت سرعت و حداکثر سرعت تقسیمبندی شدهن. مطلب قبلی به توضیح تمرینهای دو گروه اول اختصاص داشت. اونجا یاد گرفتین که چطور استقامت بدنتون رو بالا ببرین، بهتدریج مدت بیشتر و بیشتری رو بدوئین، ظرفیت هوازی بدن رو افزایش بدین و از تمرینهای دوی آسان یا دوی طولانی برای رسیدن به این هدفها استفاده کنین. همچنین خوندین که با استفاده از تمرینهای افزایش توان یعنی دوی با سرعت ثابت، دوی تمپو، تمپو اینتروال و کروز اینتروال، سرعتتون رو تحت کنترل دربیارین و طبق استراتژی مسابقه موردنظرتون بدوئین.
این مطلب به تمرینهای سرعتی و دوی سرعت یا اسپرینت اختصاص داره. بدون معطلی بریم سراغ اصل کار.
فهرست مطالب
تمرینهای سرعتی مک میلان
در تمرینهای سرعتی (SPEED WORKOUTS) هدف اینه که با حداکثر ظرفیت هوازیتون بدوئین. طول مسافت این تمرینها بین 200 متر تا ۲ کیلومتره. در این تمرینها با پِیس بالاتری نسبت به تمرینهای استقامتی میدوئین، بنابراین باید هربار یه دوی آهسته (Jogging) رو برای ریکاوری و بازیابی توانتون به اندازه نصف کل مسافت در نظر بگیرین؛ یعنی مثلاً 1200 متر با سرعت بدوئین، 600 متر دوی آهسته داشته باشین و دوباره دویدن سریع رو شروع کنین.
این تمرینها به شما کمک میکنه تا سرعتتون رو برای مدت طولانیتری حفظ کنین و از نظر ذهنی برای ادامه دویدن در زمان خستگی شدید آمادهتون میکنه، یعنی دقیقاً شرایطی که در مسابقههای دو باهاش روبرو میشین.
تمرینهای دوی سرعت یا اسپرینت
هدف از تمرینهای اسپرینت (Sprint) رسیدن به بیشترین سرعت ممکنه و البته فرم دویدن و گام شما، یعنی طول و تناوب گامهاتون رو هم برای شتابگرفتن ناگهانی تثبیت میکنه.
تمرینهای اسپرینت مثل گروه قبلی از تکرار دوهای شدید و سریع و وقفه دوی آهسته به عنوان ریکاوری بین اونها تشکیل میشه. این تمرین رو باید در مسافت 100 تا 400 متر انجام داد و وقفههای دوی آهسته رو بههیچوجه نباید فراموش کرد. معمولاً توصیه میشه بعد از اینکه مثلاً ۲۰۰ متر با حداکثر سرعت دوئیدین، دو تا پنج برابر مدت زمان اون رو به دوی آهسته اختصاص بدین، که تقریباً معادل ۲۰۰ تا ۴۰۰ متر ریکاوری میشه.
در واقع شما در تمرینهای اسپرینت ماهیچههاتون رو پر از لاکتیک اسید (لاکتات) میکنین و در وقفههای دوی آهسته اجازه میدین توان عضلات بازیابی بشه. به این ترتیب، قدرت و استقامت پای شما برای تحمل لاکتاتِ جمعشده بالا میره و میتونین مدت طولانیتری رو با سرعت بدوئین.
تمرین دوی استراید
تمرین دوی استراید (Stride) یا لگ اسپید (Leg Speed) یعنی همون شتابگرفتن تدریجی و دوندههای حرفهای قبل از همه مسابقاتشون این تمرین رو به طور خاص در برنامه میگنجونن. دوی استراید پاهای شما رو تمرین میده تا واکنش منعطفتری نسبت به تغییر سرعت داشته باشه. به این ترتیب تکنیک دوی سرعت شما بهتر میشه.
تمرین دوی استراید مدت زمان کوتاهتری نسبت به تمرینهای اسپرینت داره، چون هدفش تقویت سیستم عصبی-عضلانیه. استراید رو باید فقط 50 تا 200 متر (10 تا 30 ثانیه) انجام داد، چون برخلاف تمرینهای سرعتی نمیخوایم هربار لاکتیک اسید در ماهیچهها تجمع پیدا کنه. دلیلش اینه که تجمع اسید در عضله، سیستم عصبی رو مهار میکنه و با اون سازگاری عصبی-عضلانی که هدف ماست، تداخل داره.
در این تمرین، در مدت ۱۰ تا ۳۰ ثانیه به طور تدریجی شتاب میگیرین و بعد از هر استراید، از 30 ثانیه تا یک دقیقه و نیم آهسته میدوئین تا از آمادگی عضلاتتون برای بخش بعدی مطمئن بشین. یه اشتباه رایج دوندهها اینه که اجازه نمیدن توان ماهیچههاشون در تمرین دوی استراید درست بازیابی بشه. فراموش نکنین که ریکاوری طولانیتر در این تمرین دو، توان شما رو برای شتابگیری بعدی بالا میبره.
درسته که پیس یا سرعت در دوی استراید بالاست، اما باید از سرعت پایینتر شروع کنین و با هر استراید سریعتر و سریعتر بشین. یعنی سرعتتون رو در طول هر شتابگیری و همینطور بعد هر وقفه دوی آهسته افزایش بدین. حواستون باشه که استراید، دوی اسپرینت نیست؛ باید سریع اما با سرعت کنترلشده بدوئین.
دوی استراید تمرین سریعیه که بهترین فرم دویدن رو برای شما تثبیت میکنه و شتابگیری نهاییتون رو به شدت بهبود میده. توصیه میشه تمرین دوی استراید رو علاوه بر زمین مسطح، روی سربالایی و سراشیبیهای ملایم هم انجام بدین تا توانایی سریعدویدنتون رو صرف نظر از ویژگیهای مسیر بالا ببرین.
تمرین دوی استراید رو میشه به وسط یا پایان دویدن اصلی اضافه کرد. 15 تا 25 ثانیه سریع بدوئین، 30 ثانیه تا یک دقیقه و نیم رو به دوی آهسته اختصاص بدین و بعد دوباره سرعت رو بالا ببرین.
تمرین دو روی تپه
تمرین دویدن در تپه (Hills) یه بخش مهم از برنامه همه دوندههای طولانیمسافت برای افزایش سرعته. گرِگ مکمیلان معتقده تمرین هیل ریپیت (Hill Repeats) یا دو در مسیرهای تپهای:
- از بهترین محرکها برای سیستم قلبی-تنفسیه؛
- توانایی تحمل لاکتیک اسید جمعشده در ماهیچه رو بالا میبره؛
- پاها رو تقویت میکنه و انعطافشون رو نسبت به پیس یا سرعت در دوی 15 تا 30 دقیقهای افزایش میده؛
- از تپش قلب که در تمرینهای دوی سرعت سنتی رایجه جلوگیری میکنه.
بعد از این تمرین اگه مسیر مسابقه شما به سختی تپههای ماراتن بوستون باشه هم نگرانیای به خودتون راه نمیدین و میتونین سربالایی و سراشیبیهای تپه رو بهینهتر و سریعتر از بقیه و دوندهها طی کنین.
بهترین روش تمرین دویدن در تپه
اول یه تپه با شیب متوسط پیدا کنین که رسیدن به بالاترین نقطه اون بین 45 ثانیه تا یک دقیقه و 20 ثانیه طول بکشه. بعد سرعتتون رو معادل یه مسابقه دوی ۵ کیلومتری تنظیم کنین. تمرکز رو بذارین روی فرم صحیح بدن، جدا شدن با قدرت از زمین و چرخش درست بازو. برای ریکاوری با دوی آهسته از تپه پایین برین.
اگه حرفهایتر هستین میتونین پایین رفتن از تپه رو با تکنیک شخصی دویدن در سراشیبی و متناسب با سرعت مسافت ۱۰ کیلومتری تمرین کنین. حواستون باشه بدنتون رو تحت کنترل نگه دارین و دویدن در سراشیبی رو به تدریج به برنامه اضافه کنین، چون احتمالاً بعد از اون دچار درد عضلانی میشین.
تمرین دوی یاسو (۸۰۰ متری)
بارت یاسو (Bart Yasso)، یا اونجوری که در آمریکا معروفه «شهردار دو»، یکی از بزرگترین مربیهای دوی ماراتن دنیاس که الان به عنوان مدیر ارشد تیم رانرز ورلد کار میکنه.
بارت تمرین دوی ۸۰۰ متر یاسو (Yasso 800s) رو ابداع کرده و معتقده اگه ده تا تکرار 800 متری رو با فواصل دوی آهسته بدوئین، زمان شما متناسب با زمانی خواهد بود که در یه مسابقه ماراتن (با مسافت ۴۲.۲ کیلومتر) میدوئین. مثال بزنیم؛ اگر بتونین ده تا تکرار 800 متری رو در 3 دقیقه و 20 ثانیه با زمان ریکاوری 3 دقیقه و 20 ثانیه بدوئین، میشه گفت مسافت ماراتن رو در 3 ساعت و 20 دقیقه خواهید دوید.
دوی ۸۰۰ متر یاسو آسونه و مکمیلان توصیه میکنه اگه برای ماراتن تمرین میکنین حتماً اون رو در برنامهتون قرار بدین. کار با چند تا تکرار یاسو شروع میشه و در پایان چرخه میتونین به 10 تا تکرار در یه نوبت تمرین برسین. به این ترتیب هم پیشبینی خوبی از سرعتتون در ماراتن به دست میآرین و هم میتونین روند تقویت ظرفیت بدنتون رو برآورد کنین.
اگه تنظیم برنامه تمرینی دویدن یا پایبند موندن به اون براتون دشواره، یا نمیخواین درگیر جزئیاتش بشین، به مدرسه مونوپی بیاین و همه این کارها رو به مربیهای ما بسپرین.
تمرین پِیس هدف
تمرینهای پیِس هدف (Goal Pace workouts) فرصتی فراهم میکنه تا با ریتم و سرعت هدفتون برای مسابقه بدوئین. به این ترتیب با تمرین اختصاصی ریتم خودتون، از نظر ذهنی با تلاش و شدت مورد نیاز برای رسیدن به اون سازگار میشین و بدنتون رو مطابق با اون ریتم هدف تمرین میدین.
تمرین آزمایش زمانی (تایم ترایال)
در تمرین تایم ترایال (Time Trials,TT) با بیشترین سرعتی که میتونین و در مسافتی معمولاً کوتاهتر از مسافت مسابقه هدفتون میدوئین. بیشتر دوندهها در این تمرین میتونن تلاش و شدتی نزدیک به 85 تا 95 درصد حالت مسابقه رو صرف کنن، چون در تمرین خبری از تشویق تماشاگرها، مسئولیت حرفهای یا رقابت با بقیه دوندهها نیست. اما این نکته با مزیتهای تمرین تایم ترایال تداخلی نداره.
تمرین دوی آزمایشی به شما کمک میکنه کاملاً روی ریتم هدفتون متمرکز بشین و برآورد دقیقی از میزان خستگی واقعی در طول مسابقه رو به دست بیارین.
تمرین استاد میسازد؛ کلیشه یا واقعیت؟
شاید ضربالمثل معروف «تمرین، استاد میسازد» یه جمله انگیزشی کلیشهای به نظرتون بیاد، اما درمورد دویدن یه مفهوم کاملا ً واقعیه. تمرین همون چیزیه که خطوط پایان ماراتنهای بزرگ دنیا رو فتح میکنه، همون چیزیه که باعث میشه دوندههایی مثل الیود کیپچوگ یه مسافت ۴۲.۲ کیلومتری رو فقط در دو ساعت و یک دقیقه بدوئن و همون چیزیه که شما رو از جایگاه یه مبتدی به بدن و سرعت و توان یه دونده متوسط میرسونه.
پس مجله مونوپی رو دنبال کنین تا با برنامههای تمرینی بیشتری برای دویدن آشنا بشین. اگه تجربه خاصی از یه تمرین معرفیشده ما دارین یا به نظرتون تمرینهای مهم دیگهای هستن که به آموزش دویدن برای همه کمک میکنن، توی نظرات پایین همین مطلب برای ما بنویسین.
مسابقه ماراتن دبی امارات متحده عربی (23 دی ۱۴۰۳)
مسابقه ماراتن استانبول ترکیه (13 آبان ۱۴۰۳)
کلاس دویدن پارک ولایت (پنجشنبه و جمعه) (دی)
کلاس دویدن کیش (روز زوج) (آذر)
کلاس پیشرفته دویدن ولنجک (سه شنبه و جمعه) (آذر)
سفر و گردشگری
اگه دوست دارید همراه مونوپی مهارتهای طبیعتگردی رو آموزش ببینید، دور دنیا سفر کنید، سفرهای ورزشی آبی تجربه کنید و… حتما از طریق لینک زیر سری به قسمت سفر و گردشگری مونوپی بزنید.
مدرسه مونوپی
اگر دوست دارید دوچرخه سواری، دویدن، کوهنوردی و توسعه فردی را در کنار مربیان باتجربه و همراهان باانگیزه شروع کنید، کلاسهای مدرسه مونوپی، انتخاب فوقالعادهای برای شما خواهد بود. برای مشاهده اطلاعات بیشتر، به مدرسه مونوپی مراجعه کنید.
چالش و مسابقه
مونوپی علاوه بر برگزاری کلاس در قسمت مدرسه مونوپی با کمک اساتید حرفه ای، چالش ها و مسابقاتی رو در زمینه های مختلف برگزار می کنه که همه ی دوستداران ورزش و مسابقه در سراسر ایران میتونن توی این چالش ها و مسابقات شرکت کنند. اگه شما هم دوست دارید خودتون رو به چالش بکشید حتما سری به قسمت چالش و مسابقه مونوپی بزنید.
نیازمندی مونوپی
مونوپی، پلتفرم برگزاری چالش و مسابقه با هدف فرهنگسازی در ورزش و حفظ محیط زیسته. در راستای تحقق این هدف شما میتونید کالاهایی که بهشون احتیاج ندارید رو در قسمت نیازمندی مونوپی به فروش برسونید و یا رایگان به دست کسی که میخوادش، برسونید. برای خرید و فروش کالای نو و دست دوم در حوزه ورزش، سلامتی و سفر و کمپینگ وارد لینک زیر بشید.
منابع مقاله: