انسولین چیست و چه نقشی در بدن دارد؟
انسولین یکی از مهم‌ترین هورمون‌های بدن شماست که از بخشی به نام جزایر لانگرهانس در پانکراس تولید می‌شه. این مولکول کوچک، نقش کلیدی‌ای در تنظیم قند خون داره و اختلال در ترشح یا عملکردش با عوارض جدی و گاهی جبران‌ناپذیر همراهه.
این مطلب شما رو با انسولین، نقش اون در بدن و ساز و کار عملکردش آشنا می‌کنه. بعد به سراغ اختلالات و بیماری‌های مرتبط با اون مثل مقاومت به انسولین و دیابت می‌ره و در آخر توصیه‌هایی برای حفظ تعادل انسولین و مراقبت از سلامتی ارائه می‌ده.
فهرست مطالب
انسولین چیست؟
انسولین یه هورمون طبیعیه که توسط یکی از مهم‌ترین غده‌های درون‌ریز شما یعنی پانکراس (لوزالمعده) ساخته می‌شه و امکان استفاده از قند (گلوکز) رو برای تأمین انرژی بدن فراهم می‌کنه. اگه پانکراس شما انسولین کافی تولید نکنه یا بدنتون توانایی استفاده درست از انسولین رو نداشته باشه، سطح قند خونتون بالا می‌ره (هایپرگلیسمی) و ممکنه به دیابت مبتلا بشین.
افراد مبتلا به دیابت برای مدیریت این بیماری از انواع تزریقی یا استنشاقی انسولین استفاده می کنن.
مقاله پیشنهادی : همه چیز درباره هورمون کورتیزول
سازوکار عملکرد انسولین در بدن چگونه است؟
وقتی شما غذا می‌خورین، کربوهیدرات غذا به گلوکز تجزیه می‌شه و میزان قند خونتون بالا می‌ره. در پاسخ به این افزایش، بخشی از پانکراس به نام جزایر لانگرهانس یا همون سلول‌های بتا، هورمون انسولین رو ترشح می‌کنن. انسولین به سلول‌های بدن به ویژه سلول‌های عضلانی، کبد و سلول‌های چربی سیگنال می‌ده که گلوکز اضافی رو از خون جذب کنن.
مقدار گلوکز طبیعی در سلول‌ها به عنوان منبع انرژی استفاده می‌شه، اما مقدار اضافی اون تحت تأثیر انسولین به صورت گلیکوژن در کبد یا تری گلیسیرید در سلول‌های چربی ذخیره می‌شه.
در واقع می‌شه گفت انسولین کلیدیه که درِ سلول‌های بدن شما رو به روی گلوکز باز می کنه. فقط با عملکرد انسولینه که گلوکز می‌تونه از جریان خون به درون سلول‌ها منتقل بشه. بدون انسولین کافی، این فرایند اتفاق نمی‌افته و تجمع گلوکز در خون شما می‌تونه منجر به هایپرگلیسمی و دیابت بشه. کمبود کامل انسولین برای مدت طولانی هم با عارضه مرگبار کتواسیدوز مرتبط با دیابت (DKA) یا تجمع اسیدها در خون همراهه.
چالش مجازی Summer Body
هدف این چالش کاهش وزن تا 10% از وزن فعلی و عضله سازی و همچنین کاهش سایز، ساختن سبک غذایی و لایف استایل سالم‌تر، سم‌زدایی با حذف قند و شکر، کنترل اشتها، از بین بردن مقاومت بدن به انسولین، افزایش آگاهی نسبت به مواد غذایی، یادگیری نکات تغذیه‌ای کاربردی، داشتن فعالیت ورزشی، عضله سازی، بالا رفتن میزان انرژی، افزایش متابولیسم می‌باشد.
- مدت زمان چالش: 4 هفته
- پیش‌نیاز: ندارد
- نوع چالش: غیرحضوری
- طراح بخش تغذیه : سیما جم
- طراح بخش ورزش : نوش آفرین موسوی
کوچ و مدرس مهارت‌های زندگی : دنیا سلمانی‌پور
مربی یوگا و مدیتیشن : شرمین افشاری
نقش‌های حیاتی انسولین در بدن
- تنظیم قند خون: مهم‌ترین نقش انسولین کنترل قند خونه. انسولین سطح قند خون رو کاهش می‌ده و هورمون دیگه‌ای به اسم گلوکاگون، افزایش‌دهنده غلظت قند خونه. عملکرد هماهنگ این دو هورمون سطح قند خون شما رو متعادل نگه می‌داره.
- متابولیسم چربی: انسولین باعث می‌شه چربی‌ها به صورت تری گلیسیرید در سلول‌های چربی ذخیره بشن.
- ساخت پروتئین: انسولین به ساخت پروتئین در سلول‌ها کمک می‌کنه.
- تقسیم سلولی: انسولین در رشد و تکثیر سلول‌ها نقش داره.
بیماری‌ها و اختلالات مرتبط با انسولین
کمبود انسولین یا مقدار بیش ازحد این هورمون با بروز اختلالات و بیماری‌های مختلفی ارتباط داره.
دیابت
دیابت بیماری مزمنیه که در اثر کمبود انسولین یا عملکرد نادرست اون بروز می‌کنه و منجر به افزایش غیر طبیعی قند خون می‌شه. در ادامه انواع دیابت رو می‌شناسین:
- دیابت نوع 1 یه بیماری خودایمنیه که در اثر حمله سیستم ایمنی بدن به سلول‌های تولی کننده انسولین در پانکراس اتفاق می‌افته و منجر به کمبود انسولین طبیعی می‌شه.
- دیابت خودایمنی نهفته در بزرگسالان (LADA): هم از یه واکنش خودایمنی ناشی می‌شه اما بسیار کندتره و معمولاً افراد بالای 30 سال رو درگیر می‌کنه.
- دیابت نوع 3 زمانی بروز می‌کنه که در اثر یه آسیب خاص، توانایی تولید انسولین پانکراس کم بشه.
مقاومت به انسولین یکی از عوامل اصلی دیابته و زمانی اتفاق می‌افته که سلول‌های ماهیچه‌ای، چربی و کبد شما درست به انسولین پاسخ نمی‌دن. مقاومت به انسولین منجر به این مشکلات می‌شه:
- وضعیت پیش‌دیابتی یعنی قند خون بالا باشه، اما نه به اندازه دیابت نوع 2.
- دیابت نوع 2 شایع‌ترین نوع دیابته و در اثر مقاومت شدید به انسولین پیش می‌آد. در این نوع دیابت، بدن به تدریج نسبت به انسولین مقاوم می‌شه و در نهایت سلول‌های بتا قادر نخواهند بود انسولین کافی برای غلبه بر این مقاومت تولید کنن.
- دیابت بارداری در اثر ترشح یک‌سری هورمون‌ها از جفت و القای مقاومت به انسولین ایجاد می‌شه و معمولاً بعد از زایمان رفع می‌شه.
یه نوع دیابت ژنتیکی به نام دیابت جوانان (MODY) هم وجود داره که به دلیل بروز جهش ژنتیکی و وراثت اون از والدین اتفاق می‌افته.
سطح طبیعی انسولین چقدر است؟
هیچ‌وقت نمی‌شه گفت مقدار طبیعی انسولین چقدر باید باشه، چون این سطح برای هر فرد متفاوته و در یک فرد هم بسته به ساعت روز فرق می‌کنه. مهم‌ترین عواملی که بر سطح انسولین شما تأثیر می‌ذاره شامل این موارده:
- نوع و مقدار غذایی که می خورین (عمدتاً مواد غذایی حاوی کربوهیدرات)؛
- زمانی و تعداد دفعات وعده‌های غذایی؛
- میزان و نوع فعالیت بدنی شما؛
- ابتلا به بیماری یا استرس؛
- خواب و بیداری؛
- سایر هورمون‌ها؛
- مصرف بعضی داروها از جمله کورتیکواستروئیدها.
حفظ تعادل انسولین
حفظ قند خون در سطح طبیعی که برای سلامتی شما ضروریه، به حفظ تعادل انسولین در بدن وابسته اس. برای رسیدن به این هدف از ترکیب راهکارهایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، غافل نشین:
- رژیم غذایی سالم: انتخاب غذاهای سالم و کم کربوهیدرات به کنترل قند خون و کاهش مقاومت به انسولین کمک می‌کنه.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی به سلول‌ها کمک می‌کنه به طور موثرتری از انسولین استفاده کنن و قند خون شما کنترل بشه.
- کاهش وزن: کاهش وزن اضافه به معنی بهبود وضعیت حساسیت به انسولینه.
- داروها: افراد مبتلا به دیابت باید طبق تجویز پزشک داروهای مختلفی برای کمک به کنترل قند خون و تنظیم سطح انسولین مصرف کنن.
کلید سلامتی: شناخت انسولین و فعالیت ورزشی منظم
با درک بهتر عملکرد انسولین و نقش حیاتی اون در سلامتی می‌تونین گام‌های موثری برای حفظ تعادل قند خون و پیشگیری از عوارض مرتبط با اختلال در این هورمون مهم بردارین. اگه بدن شما نتونه انسولین کافی بسازه یا درست ازش استفاده کنه، ممکنه به دریافت داروی انسولین نیاز داشته باشین. فراموش نکنین که رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و کاهش وزن اضافه بهترین راهکارها برای نگه داشتن قند خون و انسولین در سطح طبیعیه.
با شرکت در برنامه‌هایی مثل کلاس دویدن مدرسه مونوپی می‌تونین فعالیت بدنی لازم برای غلبه بر مقاومت به انسولین رو به زندگی روزمره‌تون اضافه کنین. یه روش ترکیبی دیگه برای حفظ تعادل قند خون و کاهش وزن، ثبت نام در چالش سامربادی مونوپی یا چالش‌های مشابهه که برنامه غذایی متعادل و ورزش اصولی رو با هم ترکیب می‌کنه. زندگی سالم‌تر رو همین الان شروع کنین.
سفر و گردشگری
اگه دوست دارید همراه مونوپی مهارت‌های طبیعت‌‌گردی رو آموزش ببینید، دور دنیا سفر کنید، سفرهای ورزشی آبی تجربه کنید و… حتما از طریق لینک زیر سری به قسمت سفر و گردشگری مونوپی بزنید.
مدرسه مونوپی
اگر دوست دارید دوچرخه سواری، دویدن، کوهنوردی و توسعه فردی را در کنار مربیان باتجربه و همراهان باانگیزه شروع کنید، کلاس‌های مدرسه مونوپی، انتخاب فوق‌العاده‌ای برای شما خواهد بود. برای مشاهده اطلاعات بیشتر، به مدرسه مونوپی مراجعه کنید.
چالش و مسابقه
مونوپی علاوه بر برگزاری کلاس در قسمت مدرسه مونوپی با کمک اساتید حرفه ای، چالش ها و مسابقاتی رو در زمینه های مختلف برگزار می کنه که همه ی دوستداران ورزش و مسابقه در سراسر ایران میتونن توی این چالش ها و مسابقات شرکت کنند. اگه شما هم دوست دارید خودتون رو به چالش بکشید حتما سری به قسمت چالش و مسابقه مونوپی بزنید.
نیازمندی مونوپی
مونوپی، پلتفرم برگزاری چالش و مسابقه با هدف فرهنگسازی در ورزش و حفظ محیط زیسته. در راستای تحقق این هدف شما میتونید کالاهایی که بهشون احتیاج ندارید رو در قسمت نیازمندی مونوپی به فروش برسونید و یا رایگان به دست کسی که میخوادش، برسونید. برای خرید و فروش کالای نو و دست دوم در حوزه ورزش، سلامتی و سفر و کمپینگ وارد لینک زیر بشید.
منابع مقاله:
