عوارض رژیم کتوژنیک چیست؟ (راه‌های پیشگیری از آن)
این روزها همه از رژیم کتوژنیک صحبت می‌کنن. چون با در نظر گرفتن کربوهیدرات کم و چربی زیاد، بدن شما رو تو حالت متابولیک کتوز قرار میده. کتوز معمولا زمانی شروع میشه که مصرف کربوهیدرات به کمتر از 50 گرم در روز برسه. این وضعیت باعث میشه که سطح انسولین کاهش پیدا کنه و برای تامین انرژی به مرور چربی‌های ذخیره‌شده سوزونده بشن. معمولا افراد چاق، مبتلا به دیابت نوع 2 و کودکان مبتلا به صرع از فواید این رژیم بهره‌مند میشن.
بیشتر قسمت‌های بدن، به‌خصوص مغز و ماهیچه‌ها، مدتی طول می‌کشه تا به‌جای کربوهیدرات با سوزوندن چربی سازگار بشن. به‌همین‌خاطر، ممکنه در ابتدا عوارض جانبی موقتی مثل آنفولانزای کتو، بوی بد دهان، مشکلات گوارشی، افزایش ضربان قلب و غیره رو تجربه کنین. پس بهتره قبل از شروع، در مورد خطرات و عوارض رژیم کتوژنیک اطلاعاتی داشته باشید. مطمئنا راهکارهایی برای پیشگیری از اون‌ها هست که اشاره خواهیم کرد.
فهرست مطالب
چندین نمونه از عوارض رژیم کتوژنیک
از رایج‌ترین عوارض رژیم کتوژنیک میشه به موارد زیر اشاره کرد.
آنفولانزای کتو
در ابتدا رژیم کتوژنیک، ممکنه علائم زیر که خیلی شبیه به علائم آنفولانزا هستن رو تجربه کنین:
- سردرد
- خستگی
- احساس خستگی و گیجی که اصطلاحا مه مغزی میگن
- افزایش گرسنگی
- کاهش کیفیت یا طول مدت خواب
- حالت تهوع
- کاهش عملکرد فیزیکی
خوشبختانه این علائم در عرض چند روز برطرف میشن و جای نگرانی نیست.
بوی بد دهان
یکی از شایع‌ترین عوارض رژیم کتوژنیک، بوی بد دهان که در اثر افزایش سطح استون خون در طول کتوز بروز می‌کنه. در واقع بدن سعی می‌کنه کمی از استون رو از طریق تنفس دفع کنه. طبق تجربه، عارضه بوی بد دهان در اغلب افراد در طول چند هفته از بین میره.
مقاله پیشنهادی: دلایل اصلی چاقی | از ژنتیک تا خواب
گرفتگی عضلات پا
گرفتگی عضلات پا معمولا از کم‌آبی بدن و از دست دادن مواد معدنی بروز می‌کنه. چرا که حالت کتوز باعث کاهش حجم آب بدن میشه. به‌همین‌خاطر هست که پزشکان توصیه می‌کنن با شروع رژیم کتوژنیک، آب زیادی بنوشین. مطمئنا توجه به این نکته از بروز تغییرات در تعادل الکترولیت و مشکلات کلیوی هم جلوگیری می‌کنه.
مشکلات گوارشی
تغییرات در رژیم غذایی گاهی اوقات می‌تونه باعث بروز مشکلات گوارشی بشه. این مسئله در مورد رژیم کتوژنیک هم صادقه. یبوست یکی از رایج‌ترین عوارض رژیم کتوژنیکه که اغلب به‌دلیل نخوردن فیبر و مایعات کافی بروز می‌کنه. البته بعضی افراد ممکنه به‌جای یبوست، اسهال تجربه کنن. با وجود این، مشکلات گوارشی ناشی از رژیم کتوژنیک معمولا در عرض چند هفته از بین می‌رن.
افزایش ضربان قلب
برخی افراد افزایش ضربان قلب رو به‌عنوان یکی از عوارض جانبی کتوز تجربه می‌کنن. معمولا در طی چند هفته اول رژیم کتوژنیک اتفاق میافته. مشخص شده که کم‌آبی بدن، مصرف کم نمک و نوشیدن زیاد قهوه در بروز اون موثره.
از نظر پزشکان، اگه طی چند روز با افزایش مصرف آب و نمک برطرف نشد، ممکنه لازم باشه که مصرف کربوهیدرات رو افزایش بدید.
برنامه غذایی کتوژنیک (آنلاین)
- رژیم کتوژنیک یه رژیم کاهش وزن براساس کاهش کربوهیدرات و افزایش مصرف چربی هست.
- برنامه غذایی دو هفته ای فول منو شامل صبحانه، نهار، شام و میان وعده براساس منوی انتخابی شما
- متخصص تغذیه و رژیم درمانی: دکتر سیما جم
سایر عوارض جانبی که کمتر رایج هستن، عبارتند از:
- کتواسیدوز: تا به امروز چند مورد کتواسیدوز (یه وضعیت جدی تو دیابت که در اثر عدم کنترل قند خون رخ میده) در زنان شیرده که از رژیم کتوژنیک تبعیت می‌کردن گزارش شده.
- سنگ کلیه: اگرچه غیرمعمول، اما بعضی از کودکان مبتلا به صرع در اثر رژیم غذایی کتوژنیک دچار سنگ کلیه شدن. به‌همین‌خاطر، کارشناسان نظارت منظم بر عملکرد کلیه‌ها رو در حین رعایت رژیم توصیه می‌کنن.
- افزایش سطح کلسترول: در برخی از افراد سطح کلسترول تام و کلسترول بد (LDL) افزایش پیدا می‌کنه.
- کبد چرب: اگه این رژیم غذایی برای مدت طولانی دنبال شه، ممکنه منجر به بروز کبد چرب بشه.
- هیپوگلیسمی (افت قند خون): اگر از دارو برای کنترل سطح قند خون استفاده می‌کنین، قبل از شروع رژیم با پزشک مشورت کنین. چون برای پیشگیری از هیپوگلیسمی، ممکنه نیاز به تنظیم دوز باشه.
افرادی که نباید از رژیم کتو استفاده کنن
بنابراین رژیم کتوژنیک برای همه افراد، به‌خصوص کسانی که درگیر مشکلات زیر هستن، مناسب نیست:
- پانکراتیت
- نارسایی کبد
- بیمار‌های قلبی و فشار خون بالا
- کمبود کارنیتین
- پورفیری
- اختلالاتی که بر نحوه متابولیسم چربی توسط بدن تأثیر می‌ذارن.
راهکارهایی برای پیشگیری از بروز عوارض رژیم کتوژنیک
عوارض رژیم کتوژنیک رو نمیشه دست کم گرفت. با توجه به اینکه عوارضی مثل کم‌آبی و قند خون پایین میتونن باعث مراجعه به اورژانس پزشکی بشن. پس بهتره به نکات زیر برای پیشگیری و به حداقل رسوندن عوارض جانبی احتمالی توجه کنین:
- به مرور میزان کربوهیدرات رو کاهش بدید. این کار ممکنه به شما کمک کنه که قبل از کاهش شدید کربوهیدرات، بدن راحت‌تر با حالت کتوز سازگار بشه.
- روزانه مقدار زیادی آب بنوشید. حداقل 2 لیتر آب در روز مصرف کنین. چون مقدار قابل توجهی از وزن ازدست‌رفته در حالت کتوز، ناشی از کاهش آب بدن هستش.
- نمک کافی دریافت کنین. زمانی‌که مصرف کربوهیدرات کم شه، بدن به‌صورت خودکار مقدار زیادی سدیم دفع می‌کنه. پس حتما در زمان گرفتن رژیم، از پزشک بپرسید که چه مقدار باید به غذای خودتون نمک اضافه کنین.
- مصرف مواد معدنی رو افزایش بدید. مطالعات نشون دادن که مصرف مواد غذایی سرشار از منیزیم و پتاسیم ممکنه به تسکین عارضه گرفتگی عضلات پا کمک کنه.
- در ابتدا از انجام فعالیت بدنی سنگین و ورزش شدید خودداری کنین. در یک یا دو هفته اول، انجام ورزش ملایم کفایت می‌کنه تا بدن به مرور بتونه با حالت کتوز سازگار بشه.
- فیبر کافی دریافت کنین. مواد غذایی غنی از فیبر مانند آجیل، دانه‌ها، انواع توت‌ها و سبزیجات کم کربوهیدرات، گزینه مناسبی برای کاهش احتمال ابتلا به مشکلات گوارشی مثل یبوست هستن.
ممنون که تا انتهای مقاله همراه ما بودین. توی این مقاله سعی کردیم عوارض رژیم کتو، راه‌های پیشگیری و افرادی که نباید از این رژیم استفاده کنن رو به شما معرفی کنیم. پس آگاهی از عوارض رژیم کتوژنیک در کنار فوائد اون، اهمیت زیادی داره. مطمئنا مشورت با پزشک متخصص یا کارشناس تغذیه اطلاعات دقیق‌تری در این زمینه در اختیار شما می‌ذاره. اگه دوست دارین از این رژیم استفاده کنین و در این مسیر مونوپی همراهتون باشه، می‌تونین از قسمت تغذیه مونوپی رژیم مناسبتون رو زیر نظر متخصص تغذیه دریافت کنین.
سفر و گردشگری
اگه دوست دارید همراه مونوپی مهارت‌های طبیعت‌‌گردی رو آموزش ببینید، دور دنیا سفر کنید، سفرهای ورزشی آبی تجربه کنید و… حتما از طریق لینک زیر سری به قسمت سفر و گردشگری مونوپی بزنید.
مدرسه مونوپی
اگر دوست دارید دوچرخه سواری، دویدن، کوهنوردی و توسعه فردی را در کنار مربیان باتجربه و همراهان باانگیزه شروع کنید، کلاس‌های مدرسه مونوپی، انتخاب فوق‌العاده‌ای برای شما خواهد بود. برای مشاهده اطلاعات بیشتر، به مدرسه مونوپی مراجعه کنید.
چالش و مسابقه
مونوپی علاوه بر برگزاری کلاس در قسمت مدرسه مونوپی با کمک اساتید حرفه ای، چالش ها و مسابقاتی رو در زمینه های مختلف برگزار می کنه که همه ی دوستداران ورزش و مسابقه در سراسر ایران میتونن توی این چالش ها و مسابقات شرکت کنند. اگه شما هم دوست دارید خودتون رو به چالش بکشید حتما سری به قسمت چالش و مسابقه مونوپی بزنید.
نیازمندی مونوپی
مونوپی، پلتفرم برگزاری چالش و مسابقه با هدف فرهنگسازی در ورزش و حفظ محیط زیسته. در راستای تحقق این هدف شما میتونید کالاهایی که بهشون احتیاج ندارید رو در قسمت نیازمندی مونوپی به فروش برسونید و یا رایگان به دست کسی که میخوادش، برسونید. برای خرید و فروش کالای نو و دست دوم در حوزه ورزش، سلامتی و سفر و کمپینگ وارد لینک زیر بشید.
