چرا هم هوایی در کوهنوردی برای صعود ضروری است؟
تغییر ارتفاع از سطح دریا، می‌تونه روی عملکرد کوهنوردان تأثیر بذاره؛ به این صورت که هر چه بالاتر می‌رید، دریافت اکسیژن برای بدن شما سخت‌تر می‌شه، ضربان قلبتون بالاتر می‌ره که باید تندتر و سریع‌تر نفس بکشید و در نهایت، حتی راه رفتن هم براتون خسته‌کننده می‌شه.
خوشبختانه توانایی بدن انسان برای سازگاری با این شرایط، قابل ملاحظه است و کوهنوردان برای اینکه دچار ارتفاع‌زدگی و مشکلات ناشی از اون نشید، میتونید با رعایت قوانینی از طریق هم هوایی در کوهنوردی، به بالاترین ارتفاعات کوه، صعود موفقیت‌آمیزی داشته باشید.
در ادامه، بهتون می‌گیم که چرا هم هوایی برای صعود به قله‌های بلند لازم و حیاتیه. با مونوپی همراه باشید.
فهرست مطالب
اهمیت هم هوایی در کوهنوردی
هم هوایی در کوهنوردی، با ایجاد تغییرات خاصی برای مقابله با شرایط ارتفاع بالای کوهستان، به افزایش سازگاری بدن شما با ارتفاعاتی تا هزاران فوت از سطح دریا، کمک بزرگی می‌کنه.
ما در این مقاله از مجله مونوپی، فواید هم هوایی رو در شرایط فیزیولوژیکی بدن برای ارتفاعات بالا رو بررسی کردیم.
افزایش گلبول‌های قرمز خون و غلظت هموگلوبین (Hb)
همون‌طور که می‌دونید، فشار اتمسفر در ارتفاع 0 تا 500 متر از سطح دریا بیشترین میزان رو داره که با بالا رفتن یک فرد از ارتفاعات کوهستان، فشار اتمسفر به‌تدریج کاهش پیدا می‌کنه و این به این دلیله که چگالی هوا و غلظت مولکول‌های گاز کمتر می‌شه.
از طرفی، درصد O2، N2 و CO2 در سطح دریا و در ارتفاعات، تنها با تغییر در فشار اتمسفر یا فشار هوا تغییر می‌کنه؛ در نتیجه، در سطوح بالاتر با کاهش جزئی فشار اکسیژن (PO2) روبرو می‌شیم که این امر می‌تونه بر غلظت هموگلوبین اکسیژن و همینطور انتقال اکسیژن تأثیر بذاره و عملکرد فرد رو تضعیف کنه.
بنابراین در ارتفاعات بالای 2000 متر با وجود مشکلات هوازی و وخامت تدریجی شرایط جوی، هم هوایی در کوهنوردی برای افزایش گلبول‌های قرمز خون و غلظت هموگلوبین و همچنین عملکرد بهتر کوهنورد هنگام فتح قله، اهمیت داره.
تأثیر بر سیستم گردش خون
در ارتفاعات کوهستانی، علت اصلی اشباع نشدن خون شریانی، فشار پایین اکسیژن در ارتفاع بالا هست. به این صورت که پایین بودن PO2 اتمسفر باعث کاهش PO2 کیسه هوایی آلوئولی می‌شه و میزان فشار برای انتشار اکسیژن بین آلوئول و مویرگ‌های ریوی کم شده و بنابراین PO2 شریانی هم کاهش پیدا می‌کنه.
مقاله پیشنهادی: ارتفاع زدگی در کوهنوردی برای همه اتفاق می‌افتد!
اکسیژن بین آلوئول و مویرگ‌های ریوی کم شده و بنابراین PO2 شریانی هم کاهش پیدا می‌کنه. با کاهش PO2 شریانی، مقدار اکسیژن موجود در هموگلوبین هم کم می‌شه. این امر باعث می‌شه توانایی انتقال اکسیژن به ماهیچه‌های فعال، به دلیل اشباع نشدن اکسیژن، کاهش پیدا کنه و در نتیجه با اشباع نشدن و کاهش محتوای اکسیژن در هر لیتر خون و افزایش تقاضای خون در هر دقیقه، ضربان قلب افزایش پیدا کنه.
بنابراین با انجام تمرینات هم هوایی در کوهنوردی میتونید از خطرات قلبی عروقی در امان بمونید.
تأثیر بر سیستم تنفسی
وقتی در ارتفاع بالاتری از سطح دریا قرار می‌گیرید، اشباع کمتری از هموگلوبین و درنتیجه علائم مربوط به بیماری هیپوکسی یا کم‌اکسیژنی خون رو تجربه می‌کنید. هیپوکسی وضعیتیه که در اون، فشار اکسیژن (PO2) کمتر از حد طبیعی در هموگلوبین وجود داره.
از طرفی، همون‌طور که گفته شد، در ارتفاعات بالا، هوا و مولکول‌های اکسیژن کمتری وجود داره و فشار اتمسفر به نصف مقدارش در سطح دریا می‌رسه؛ بنابراین در قله‌های کوهستانی، برای دریافت همون مقدار اکسیژن در سطوح پایین‌تر، باید سرعت تنفس خودتون رو دوبرابر کنید. پیامد بزرگ این امر در ارتفاعات بالاتر (بیش از 4000 متر)، اینه که عضلات تنفسی به‌ویژه دیافراگم، برای رسیدن به مقادیر VO2 (حداکثر ظرفیت هوازی) موردنیازشون، باید 100 تا 200 برابر بیشتر کار کنن که این باعث ایجاد خستگی در دیافراگم و سیستم تنفسی شما می‌شه.
بنابراین تمرینات و استفاده از روش هم هوایی در کوهنوردی برای کارکرد درست سیستم تنفسی بسیار اهمیت داره.
پیشگیری از بیماری‌های حاد کوهستانی
افرادی که از هم هوایی در قله‌های مرتفع استفاده نمی‌کنن، به دلیل عادت نداشتن به قرارگرفتن در ارتفاع، ممکنه دچار بیماری کوهستانی حاد (AMS) بشن. این عارضه شبیه به حالت خماری یا حمله میگرنی، با علائمی مثل خستگی، سرگیجه، حالت تهوع، بی‌اشتهایی و اختلال خواب بروز می‌کنه که با تمرینات تدریجی هم هوایی کوهنوردی، قابل پیشگیری هست.
مقاله پیشنهادی: خستگی در کوهنوردی | از دلایل تا راهکارهای عملی
در ارتفاعات بالا، رگ‌های خونی کوهنوردان سفت می‌شه تا با کمبود اکسیژن مقابله کنه؛ در این حالت، به میزانی که اکسیژن وجود نداشته باشه، به همون مقدار هم، خون توی بدنشون پمپاژ می‌شه. این افزایش فشار می‌تونه باعث ترکیدن رگ‌های خونی کوهنورد بشه و ریه‌ها و مغزش رو پر کنه؛ بنابراین هم هوایی در کوهنوردی برای جلوگیری از این مشکلات، بسیار ضروری و مهمه.
توی این مقاله سعی کردیم به طور کامل در مورد اهمیت هم هوایی در کوهنوردی صحبت کنیم. ممنون که تا اینجا با ما همراه بودید. اگه به وسایل ضروری کوهنوردی احتیاج داشتید حتما سری به نیازمندی مونوپی بزنید.
مدرسه مونوپی
اگر دوست دارید دوچرخه سواری، دویدن و کوهنوردی را در کنار مربیان باتجربه و همراهان باانگیزه شروع کنید، کلاس‌های مدرسه مونوپی، انتخاب فوق‌العاده‌ای برای شما خواهد بود. برای مشاهده اطلاعات بیشتر، به مدرسه مونوپی مراجعه کنید.
چالش و مسابقه
مونوپی علاوه بر برگزاری کلاس در قسمت مدرسه مونوپی با کمک اساتید حرفه ای، چالش ها و مسابقاتی رو در زمینه های مختلف برگزار می کنه که همه ی دوستداران ورزش و مسابقه در سراسر ایران میتونن توی این چالش ها و مسابقات شرکت کنند. اگه شما هم دوست دارید خودتون رو به چالش بکشید حتما سری به قسمت چالش و مسابقه مونوپی بزنید.
نیازمندی مونوپی
مونوپی، پلتفرم برگزاری چالش و مسابقه با هدف فرهنگسازی در ورزش و حفظ محیط زیسته. در راستای تحقق این هدف شما میتونید کالاهایی که بهشون احتیاج ندارید رو در قسمت نیازمندی مونوپی به فروش برسونید و یا رایگان به دست کسی که میخوادش، برسونید. برای خرید و فروش کالای نو و دست دوم در حوزه ورزش، سلامتی و سفر و کمپینگ وارد لینک زیر بشید.
منابع مقاله:
