غده تیروئید یکی از مهمترین غدههای بدن شماست که وظیفه اصلیش تنظیم متابولیسم، یعنی روش استفاده بدن از انرژیه. این غده کوچیک ۵ سانتیمتری جلوی گردن قرار داره و با تولید هورمونهای تیروکسین و ترییدوتیرونین فعالیتهای مختلف بدن از جمله سرعت سوخت و ساز و کاهش و افزایش وزن رو کنترل میکنه.
حتما تا حالا با افرادی برخورد کردهین که با وجود رعایت رژیم غذایی و ورزش منظم، در کاهش وزنشون با مشکلات زیادی روبروئن. یا افرادی که برای رسیدن به اندام ایدئال دنبال افزایش وزنن، اما همیشه ناکام میمونن. یکی از عوامل مهمی که میتونه بر کاهش یا افزایش وزن تأثیر بذاره، عملکرد غیرطبیعی غده تیروئیده که به اسم کمکاری یا پرکاری تیروئید شناخته میشه.
این مقاله مجله مونوپی به بررسی تأثیر فعالیت غده تیروئید بر وزن اختصاص داره و به نشانههای اختلالات تیروئید یعنی کمکاری و پرکاری تیروئید، اثرات اونها بر چاقی و لاغری و راهکارهای درمانیشون میپردازه.
فهرست مطالب
آشنایی با تیروئید
تیروئید یک غده کوچیک پروانهایشکل در قسمت جلوی گردن شماست که نقش مهمی در تولید هورمونهای تنظیمکننده متابولیسم بدنتون داره. این غده بخشی از سیستم غدد درونریزه و هورمونهای تیروکسین (T4) و ترییدوتیرونین (T3) رو تولید میکنه که بر فعالیتهای متابولیکی سلولها تأثیر میذارن. هورمونهای تیروئیدی علاوه بر تنظیم میزان انرژی مصرفی بدن بر فعالیت قلب، ریهها، سیستم عصبی، دستگاه گوارشی و فرایندهایی مثل تنظیم دمای بدن، سلامت پوست، مو و استخوان و حتی باروری هم اثر دارن.
البته تری یدوتیرونینِ معکوس (RT3) و کلسی تونین هم از هورمونهای تولیدی تیروئیدن؛ اولی همونطور که از اسمش مشخصه، اثرات هورمون T3 رو معکوس می کنه و کار دومی تنظیم میزان کلسیم در جریان خون شماست.
بیماریها و اختلالات تیروئید
انواع مختلفی از بیماری یا اختلال تیروئید وجود داره و جالبه بدونین که احتمال ابتلا به اونها در زنان حدود 5 تا 8 برابر مردانه.
چهار بیماری یا اختلال اصلی تیروئید عبارتند از:
- کمکاری تیروئید (تیروئید کم کار)؛
- پرکاری تیروئید (تیروئید پرکار)؛
- سرطان تیروئید؛
- گواتر یا افزایش غیر طبیعی اندازه غده تیروئید که البته میتونه همراه هر سه بیماری بالا رخ بده.
مقاله پیشنهادی : همه چیز درباره هورمون کورتیزول
تیروئید کمکار چیست؟
تیروئید کمکار یا هایپوتیروئیدیسم زمانی پیش میآد که غده تیروئید هورمون کافی تولید نمیکنه. در این حالت، متابولیسم بدن کند میشه و ممکنه شاهد علائم زیر باشین:
- افزایش وزن؛
- خستگی و خوابآلودگی مفرط؛
- کندی ضربان قلب؛
- احساس سردی دست و پا؛
- بی حسی یا گزگز دستها؛
- افسردگی؛
- یبوست شدید؛
- ریزش مو؛
- نامنظم شدن دوره قاعدگی؛
- خشکی پوست و شکنندگی ناخنها.
هایپوتیروئیدیسم به دلیل بعضی بیماریهای خود ایمنی مثل هاشیموتو، برداشتن غده تیروئید با جراحی، التهاب تیروئید یا کمبود ید ایجاد میشه.
تیروئید پرکار چیست؟
تیروئید پرکار یا هایپرتیروئیدیسم یعنی فعالیت بیش از حد غده تیروئید و تولید حجم بالای هورمونها که باعث افزایش متابولیسم بدن میشه.
مهمترین علائم تیروئید پرکار شامل این موارده:
- افزایش ضربان قلب؛
- بالا رفتن فشار خون؛
- احساس گرما و تعریق زیاد؛
- کاهش وزن بیدلیل و زیاد؛
- ضعف عضلانی یا لرزش دستها؛
- ریزش مو؛
- مشکلات خواب؛
- بیقراری و تحریکپذیری؛
- اضطراب؛
- مشکلات بینایی؛
- اسهال؛
- دورههای قاعدگی نامنظم.
هایپرتیروئیدیسم علتهای مختلفی از جمله بیماری خودایمنی گریوز، ندول یا گرههای تیروئیدی، التهاب تیروئید یا مصرف بیش از حد عنصر ید داره.
چالش مجازی Summer Body
هدف این چالش کاهش وزن تا 10% از وزن فعلی و عضله سازی و همچنین کاهش سایز، ساختن سبک غذایی و لایف استایل سالمتر، سمزدایی با حذف قند و شکر، کنترل اشتها، از بین بردن مقاومت بدن به انسولین، افزایش آگاهی نسبت به مواد غذایی، یادگیری نکات تغذیهای کاربردی، داشتن فعالیت ورزشی، عضله سازی، بالا رفتن میزان انرژی، افزایش متابولیسم میباشد.
- مدت زمان چالش: 4 هفته
- پیشنیاز: ندارد
- نوع چالش: غیرحضوری
- طراح بخش تغذیه : سیما جم
- طراح بخش ورزش : نوش آفرین موسوی
کوچ و مدرس مهارتهای زندگی : دنیا سلمانیپور
مربی یوگا و مدیتیشن : شرمین افشاری
تاثیر فعالیت تیروئید بر کاهش و افزایش وزن
عملکرد غیرطبیعی تیروئید با تأثیر مستقیم بر وزن بدن همراهه. افراد مبتلا به کمکاری تیروئید حتی اگه رژیم غذایی مناسبی داشته باشن، معمولاً با افزایش وزن دست به گریبانن. کمکاری تیروئید با کاهش تولید هورمونهای تیروئیدی باعث کند شدن متابولیسم و در نتیجه افزایش وزن میشه. این افزایش وزن معمولاً به دلیل تجمع و احتباس مایعات و افزایش چربی بدن اتفاق میافته.
در مقابل، افراد دچار پرکاری تیروئید حتی با مصرف کالری بالا هم به سرعت وزن کم میکنن. در پرکاری تیروئید، افزایش تولید هورمونهای تیروئیدی منجر به افزایش سرعت متابولیسم و کاهش وزن غیرقابل توجیه میشه. این کاهش وزن معمولاً ناشی از تجزیه چربی و عضلات برای تأمین سریع انرژیه.
راهکارهای درمان اختلالات تیروئید
درمان اختلالات تیروئید به نوع و شدت بیماری بستگی داره. برای درمان تیروئید پرکار از داروهای ضدتیروئید، ید رادیواکتیو و در برخی موارد جراحی برای کنترل تولید هورمون استفاده میشه.
پزشک برای درمان کمکاری تیروئید مصرف هورمون تیروئید به صورت دارو، مثلاً لووتیروکسین رو برای جبران کمبود هورمونها تجویز میکنه. البته علاوه بر درمانهای دارویی، تغییرات مثبت در سبک زندگی، از جمله رژیم غذایی مناسب، ورزش و مدیریت استرس هم به بهبود عملکرد تیروئید کمک میکنه.
شناخت بدن: کلید سلامتی
غده تیروئید نقش خیلی مهمی در تنظیم وزن و متابولیسم بدن داره. اختلالات تیروئیدی یعنی کمکاری یا پرکاری تیروئید به تغییرات چشمگیر وزن بدن منجر میشه که مدیریتشون نیازمند شناخت دقیق بیماری و درمانهای مناسبه. آشنایی با نشانههای اختلالات تیروئید و مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان به موقع به حفظ سلامتی و کنترل وزن شما کمک میکنه. البته نباید از اهمیت سبک زندگی سالم، یعنی رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی منظم برای عملکرد صحیح تیروئید و رسیدن به وزن ایدئال غافل بشین.
با مطالعه هر مطلب مجله مونوپی بدنتون رو بیشتر از قبل میشناسین و میتونین بیشتر مراقب خودتون باشین. اگه تجربهای از اختلالات تیروئید و تأثیرشون بر کاهش یا افزایش وزن دارین توی بخش نظرها با ما به اشتراک بذارین.
مسابقه ماراتن دبی امارات متحده عربی (23 دی ۱۴۰۳)
مسابقه ماراتن استانبول ترکیه (13 آبان ۱۴۰۳)
سفر و گردشگری
اگه دوست دارید همراه مونوپی مهارتهای طبیعتگردی رو آموزش ببینید، دور دنیا سفر کنید، سفرهای ورزشی آبی تجربه کنید و… حتما از طریق لینک زیر سری به قسمت سفر و گردشگری مونوپی بزنید.
مدرسه مونوپی
اگر دوست دارید دوچرخه سواری، دویدن، کوهنوردی و توسعه فردی را در کنار مربیان باتجربه و همراهان باانگیزه شروع کنید، کلاسهای مدرسه مونوپی، انتخاب فوقالعادهای برای شما خواهد بود. برای مشاهده اطلاعات بیشتر، به مدرسه مونوپی مراجعه کنید.
چالش و مسابقه
مونوپی علاوه بر برگزاری کلاس در قسمت مدرسه مونوپی با کمک اساتید حرفه ای، چالش ها و مسابقاتی رو در زمینه های مختلف برگزار می کنه که همه ی دوستداران ورزش و مسابقه در سراسر ایران میتونن توی این چالش ها و مسابقات شرکت کنند. اگه شما هم دوست دارید خودتون رو به چالش بکشید حتما سری به قسمت چالش و مسابقه مونوپی بزنید.
نیازمندی مونوپی
مونوپی، پلتفرم برگزاری چالش و مسابقه با هدف فرهنگسازی در ورزش و حفظ محیط زیسته. در راستای تحقق این هدف شما میتونید کالاهایی که بهشون احتیاج ندارید رو در قسمت نیازمندی مونوپی به فروش برسونید و یا رایگان به دست کسی که میخوادش، برسونید. برای خرید و فروش کالای نو و دست دوم در حوزه ورزش، سلامتی و سفر و کمپینگ وارد لینک زیر بشید.